Competenties zijn ‘een in gedrag waarneembare combinatie van kennis, vaardigheden, houding en/of persoonskenmerken waarmee in een arbeidssituatie bepaalde doelen worden bereikt’. Bij de vraag waarom competenties belangrijk zijn, geeft Dijkhuizen het volgende voorbeeld: ‘In het verleden ben ik ondernemerscoach geweest. Tegelijkertijd begeleidde ik twee mensen die een yogastudio wilde openen. De ene werd succesvol, de andere niet. Achteraf zei ik: ja, maar de ondernemer die het niet heeft gered, was ook geen rasechte ondernemer. En toen dacht ik: Waarom zeg ik dat over de een en niet over de ander?’

Welke competenties je nodig hebt, is afhankelijk van het type bedrijf en wat je ambitie is. Dijkhuizen deed voor haar boek ‘Het ondernemersgen’ onderzoek naar de competenties die succesvolle ondernemers hebben. Dit deed ze door middel van interviews met succesvolle ondernemers en door het bestuderen van wetenschappelijke onderzoeken. Uit dit onderzoek kwamen de 12 O-genen, ondernemersgenen, zoals Dijkhuizen het noemt.

Het ‘ondernemersgen’ is niet een daadwerkelijk gen dat je meedraagt, maar wel een verzameling van competenties die bijdragen aan het succes van een ondernemer. De 12 O-genen zijn competenties als flexibiliteit, communicatieve vaardigheden, organisatorisch vermogen en zelfreflectie. Aan de hand van gesprekken en onderzoeken kwam hier een top 3 aan competenties uit:

‘Laten we vooropstellen dat er niet iets is als het ‘ondernemersgen’. Althans niet in fysieke vorm. Competenties zijn voor een deel genetisch bepaald, maar een groot deel ook niet. En dat is goed nieuws, want dat betekent dat het grootste deel nog is te ontwikkelen’ zo geeft Dijkhuizen aan. ‘Dit betekent niet dat je alles moet gaan ontwikkelen. De competenties die het meest relevant zijn om te ontwikkelen zijn de competenties die van meerwaarde zijn voor jouw bedrijf. En daarbij vind ik dat je je beter kunt focussen op de kwaliteiten waar je al goed in bent.’

Dijkhuizen: ‘Wie wil je als ondernemer zijn? Waar wil jij je in ontwikkelen? Misschien denk je wel: ik ben absoluut niet creatief. Dat zit niet in me. Wil je dat dan wel gaan ontwikkelen of ga je bijvoorbeeld met iemand samenwerken waar je af en toe mee praat en die jou hierbij helpt? Alles hangt samen met wie jij wil zijn als ondernemer en wat je nodig hebt in je bedrijf.’

Het uitgangspunt van een succesvol bedrijf is: waar ben je goed in, waar zit klantwaarde en hoe kun je daar een verdienmodel op ontwikkelen?

‘Als ik er éen zou moeten kiezen dat is dat zelfreflectie. Daar begint het mee en wees eerlijk naar jezelf toe. Voordat je überhaupt naar de KVK gaat, is het goed om informatie te verzamelen en de markt te analyseren (is er wel behoefte?). Wees open en nieuwsgierig. Bespreek je idee met mensen om je heen die je vertrouwt en luister goed. Is jouw idee wel een idee dat gaat lukken? Denk hier eerst goed over na en wees kritisch op je bedrijfsidee’, aldus Dijkhuizen.

Ook is het erg belangrijk om als ondernemer een lange termijnvisie te hebben, waar wil je uiteindelijk naar toe? Je moet altijd bijsturen.

De wereld verandert heel snel, je zult mee moeten. Dijkhuizen: ‘Je moet balans vinden tussen het vertrouwen in de dingen die je denkt en in jouw bedrijf, maar niet blind zijn voor wat andere mensen zeggen en de veranderingen om je heen.’

Elke ondernemer moet zich blijven ontwikkelen. De kunst is om voor jezelf te bepalen waar je wel en niet in bij wil blijven. Dijkhuizen: Je moet goed realiseren, de wereld verandert ontzettend snel. En die wereld komt niet bij jou aankloppen. Je bent zelfstandig, je bent tenslotte ondernemer. Die autonomie maakt dat je zelfstandig keuzes moet maken.

Verzamel goede mensen om je heen. Mensen waar je op kunt bouwen en vertrouwen en die je kunnen voeden met ideeën en informatie. Mensen die kritische vragen durven te stellen.

Iemand die alleen maar zegt ‘wat doe je het fantastisch’ is natuurlijk fijn, maar daar groei je niet door. Een kritische blik is belangrijk. Laat ook eens zogeheten ‘unusual suspects’ meekijken. Niet alleen een vast groepje waar je inzit, maar laat bijvoorbeeld een keer studenten meekijken. Mensen van andere culturen, diversiteit verrijkt je visie’.