Om succesvol te zijn als ondernemer zijn een aantal competenties noodzakelijk. Welke zijn dit? Waarom zijn competenties belangrijk? En kan je competenties aanleren? Om deze vragen te beantwoorden, gingen we in gesprek met Josette Dijkhuizen. Als honorair hoogleraar en ondernemer, verbindt Dijkhuizen de wetenschap aan de praktijk op het gebied van ondernemerschap. Als ondernemerscoach en schrijver van het boek ‘Het ondernemersgen’ weet ze welke competenties bijdragen aan succesvol ondernemerschap.
Wat zijn competenties en waarom zijn ze belangrijk?
Competenties zijn ‘een in gedrag waarneembare combinatie van kennis, vaardigheden, houding en/of persoonskenmerken waarmee in een arbeidssituatie bepaalde doelen worden bereikt’. Bij de vraag waarom competenties belangrijk zijn, geeft Dijkhuizen het volgende voorbeeld: ‘In het verleden ben ik ondernemerscoach geweest. Tegelijkertijd begeleidde ik twee mensen die een yogastudio wilde openen. De ene werd succesvol, de andere niet. Achteraf zei ik: ja, maar de ondernemer die het niet heeft gered, was ook geen rasechte ondernemer. En toen dacht ik: Waarom zeg ik dat over de een en niet over de ander?’
Over Josette Dijkhuizen
Josette Dijkhuizen is ondernemer en wetenschapper. Ze verbindt in haar activiteiten de wetenschap aan de praktijk van ondernemerschap. Dit heeft geleid tot diverse ondernemingen, boeken en presentaties over de hele wereld. Zo heeft Dijkhuizen onder meer het landelijk netwerk van ondernemerscoaches De Zakencoach opgericht en Ondernemerschap in Bedrijf, een programma voor intern ondernemerschap. Ze was eerder VN Vrouwenvertegenwoordiger en als oprichter van Stichting Krachtbedrijf begeleidt ze overlevers van geweld naar een eigen onderneming. Onlangs is ze gestart met Women4Women om vrouwelijke ondernemers over de wereld te verbinden en kennis uit te wisselen. Meer informatie vind je op www.josettedijkhuizen.nl.
Welke competenties heb je nodig als ondernemer?
Welke competenties je nodig hebt, is afhankelijk van het type bedrijf en wat je ambitie is. Dijkhuizen deed voor haar boek ‘Het ondernemersgen’ onderzoek naar de competenties die succesvolle ondernemers hebben. Dit deed ze door middel van interviews met succesvolle ondernemers en door het bestuderen van wetenschappelijke onderzoeken. Uit dit onderzoek kwamen de 12 O-genen, ondernemersgenen, zoals Dijkhuizen het noemt.
Het ‘ondernemersgen’ is niet een daadwerkelijk gen dat je meedraagt, maar wel een verzameling van competenties die bijdragen aan het succes van een ondernemer. De 12 O-genen zijn competenties als flexibiliteit, communicatieve vaardigheden, organisatorisch vermogen en zelfreflectie. Aan de hand van gesprekken en onderzoeken kwam hier een top 3 aan competenties uit:
- Visie: In staat zijn om een heldere, richtinggevende kijk voor je business te definiëren. Dat zegt iets over je ambitie;
- Durf: Je kan van alles definiëren, maar je zult wel actie moeten ondernemen;
- Doorzettingsvermogen: Ondernemerschap gaat nooit over rozen. Die rozen hebben ontzettend veel dorens. Ondernemerschap is altijd vallen, opstaan en weer doorgaan.
Dit zijn de drie competenties die het meest bijdragen aan het succes van ondernemers. Dijkhuizen: ‘Dit zijn de competenties die je terugziet bij ondernemers die duurzaam blijven ondernemen. En dat zie je ook in coronatijd. Heel veel ondernemers hebben het moeilijk gehad. Dan gaat het toch weer over: je visie herdefiniëren. Waar wil je naartoe, een stukje lef om dingen anders aan te pakken en doorzetten.’ Ondernemerscompetenties zijn een heel pallet. Onder deze top 3 vallen heel veel andere competenties die maken dat de een succesvol wordt en de ander niet.
Eerder dit jaar organiseerde a.s.r. een webinar over succesvol ondernemen. Tijdens deze sessie gaat Josette Dijkhuizen dieper in op wat succesvol ondernemen is en wat je kunt doen om te werken aan succesvol ondernemerschap. Topics als de psychologie van ondernemerschap, ondernemerscompetenties en ontwikkeling komen aan bod en we bespreken vragen van kijkers. Kijk het webinar terug via onderstaande button.
De tekst gaat hieronder verder.
Kun je competenties ontwikkelen?
‘Laten we vooropstellen dat er niet iets is als het ‘ondernemersgen’. Althans niet in fysieke vorm. Competenties zijn voor een deel genetisch bepaald, maar een groot deel ook niet. En dat is goed nieuws, want dat betekent dat het grootste deel nog is te ontwikkelen’ zo geeft Dijkhuizen aan. ‘Dit betekent niet dat je alles moet gaan ontwikkelen. De competenties die het meest relevant zijn om te ontwikkelen zijn de competenties die van meerwaarde zijn voor jouw bedrijf. En daarbij vind ik dat je je beter kunt focussen op de kwaliteiten waar je al goed in bent.’
Dijkhuizen: ‘Wie wil je als ondernemer zijn? Waar wil jij je in ontwikkelen? Misschien denk je wel: ik ben absoluut niet creatief. Dat zit niet in me. Wil je dat dan wel gaan ontwikkelen of ga je bijvoorbeeld met iemand samenwerken waar je af en toe mee praat en die jou hierbij helpt? Alles hangt samen met wie jij wil zijn als ondernemer en wat je nodig hebt in je bedrijf.’
Het uitgangspunt van een succesvol bedrijf is: waar ben je goed in, waar zit klantwaarde en hoe kun je daar een verdienmodel op ontwikkelen?
Wat zijn de competenties voor startende ondernemers?
‘Als ik er éen zou moeten kiezen dat is dat zelfreflectie. Daar begint het mee en wees eerlijk naar jezelf toe. Voordat je überhaupt naar de KVK gaat, is het goed om informatie te verzamelen en de markt te analyseren (is er wel behoefte?). Wees open en nieuwsgierig. Bespreek je idee met mensen om je heen die je vertrouwt en luister goed. Is jouw idee wel een idee dat gaat lukken? Denk hier eerst goed over na en wees kritisch op je bedrijfsidee’, aldus Dijkhuizen.
Ook is het erg belangrijk om als ondernemer een lange termijnvisie te hebben, waar wil je uiteindelijk naar toe? Je moet altijd bijsturen.
De wereld verandert heel snel, je zult mee moeten. Dijkhuizen: ‘Je moet balans vinden tussen het vertrouwen in de dingen die je denkt en in jouw bedrijf, maar niet blind zijn voor wat andere mensen zeggen en de veranderingen om je heen.’
Blijven ontwikkelen
Elke ondernemer moet zich blijven ontwikkelen. De kunst is om voor jezelf te bepalen waar je wel en niet in bij wil blijven. Dijkhuizen: Je moet goed realiseren, de wereld verandert ontzettend snel. En die wereld komt niet bij jou aankloppen. Je bent zelfstandig, je bent tenslotte ondernemer. Die autonomie maakt dat je zelfstandig keuzes moet maken.
Verzamel goede mensen om je heen. Mensen waar je op kunt bouwen en vertrouwen en die je kunnen voeden met ideeën en informatie. Mensen die kritische vragen durven te stellen.
Iemand die alleen maar zegt ‘wat doe je het fantastisch’ is natuurlijk fijn, maar daar groei je niet door. Een kritische blik is belangrijk. Laat ook eens zogeheten ‘unusual suspects’ meekijken. Niet alleen een vast groepje waar je inzit, maar laat bijvoorbeeld een keer studenten meekijken. Mensen van andere culturen, diversiteit verrijkt je visie’.