18 jaar: alles wat je moet regelen in 8 stappen

Als je 18 wordt, krijg je meer verantwoordelijkheden. Je hebt bijvoorbeeld stemrecht, mag je met rijbewijs autorijden zonder begeleider en hoeft niet meer verplicht naar school. Ook moet je vanaf 18 jaar zelf je zorgverzekering afsluiten. In onderstaand stappenplan lees je wat je moet regelen als je 18 jaar bent en hoe je dat kunt doen.
Stap 1: Je DigiD aanvragen

Als je op internet iets officieels wil regelen, heb je bijna altijd een DigiD nodig. Dat geldt bijvoorbeeld voor zaken bij de gemeente, bij scholen en in de zorg.

Een DigiD is je digitale identiteitsbewijs. Door daarmee in te loggen, maak je bekend wie je bent. Je mag een DigiD zelf aanvragen vanaf het moment dat je 14 jaar bent. Hoe de aanvraag werkt, vind je op de DigiD-pagina van de overheid. Bij de aanvraag heb je een burgerservicenummer (BSN) nodig. Dat nummer staat op je paspoort, rijbewijs en identiteitskaart. 

Stap 2: Zorg dat je het geld krijgt waar je recht op hebt

Als je 18 bent geworden, ontvangen je ouders geen kinderbijslag en kindgebonden budget meer voor jou. Jijzelf hebt mogelijk wel recht op geld van de overheid. 

Geld waar je mogelijk recht op hebt:

  • zorgtoeslag
  • huurtoeslag
  • belastingteruggave
  • tegemoetkoming scholieren

18 jaar & zorgtoeslag

Omdat je een eigen zorgverzekering moet afsluiten, heb je mogelijk ook recht op zorgtoeslag – als je niet te veel verdient. Die toeslag kun je aanvragen zodra je een zorgverzekering hebt uitgekozen en afgesloten. Je krijgt daarna elke maand geld op je bankrekening gestort dat helpt om de zorgverzekering te betalen. 

18 jaar & huurtoeslag

Als je op jezelf gaat wonen en woonruimte huurt, heb je misschien ook recht op huurtoeslag (zie ook Stap 7). 

18 jaar & belastingteruggave

Werk je of ontvang je een uitkering, dan kun je waarschijnlijk belasting terugvragen. Via een overzicht van de Belastingdienst kun je bekijken hoeveel geld jij kunt krijgen. 

Tegemoetkoming scholieren

Volg je nog voortgezet onderwijs, dan kun je bijvoorbeeld een tegemoetkoming scholieren aanvragen. Je krijgt dan elke maand een bedrag dat past bij jouw situatie. 

Stap 3: Sluit een zorgverzekering af
Tot je 18e jaar ben je verzekerd voor ziektekosten via je ouders. Na je 18e kan dat zo blijven, of je kiest voor een eigen zorgverzekering. Als meerderjarige ben je in ieder geval verplicht om een zorgverzekering te hebben. Heb je nog geen zorgverzekering voor 18 jaar en ouder? Sluit deze dan af binnen een maand nadat je 18 bent geworden, anders kun je een boete krijgen.  
Denk goed na over welke zorgverzekering het beste bij je past
De zorgverzekering van je ouders is niet automatisch de beste keuze voor jou als 18-jarige. Jij maakt misschien nog minder gebruik van zorg waardoor je nu niet zo’n uitgebreide verzekering nodig hebt. Of je verwacht juist zorgkosten in het komende jaar waarvoor je goed verzekerd wil zijn. Het is verstandig hier op tijd en goed over na te denken. Bespreek het eventueel met je ouders of verzorgers.  
Neem de tijd om te kiezen, dat kan je geld schelen

Het kiezen van een geschikte zorgverzekering is belangrijk. Er is veel informatie beschikbaar om je bij die keuze te helpen. Het afsluiten van een zorgverzekering helpt je ook om naar je eigen leefgewoonten te kijken. Als je gezond leeft, verklein je de kans op gezondheidsproblemen. Het is daarom een prima idee om jezelf uit te dagen in het aanleren van gezonde gewoontes

Het gaat erom wat jíj belangrijk vindt

Denk goed na over wat jij belangrijk vindt aan een zorgverzekering. Wil je bijvoorbeeld niet altijd naar de huisarts, maar liever een digitale afspraak? Let dan op of dat wordt vergoed door de ziektekostenverzekering. Een overzicht van mogelijkheden maakt het je gemakkelijker om de beste keuze voor jou te maken. 

Stap 4: Kijk of je andere verzekeringen nodig hebt
Als je 18 jaar bent, ga je misschien ook wel het huis uit. Dan kan het zijn dat je naast een eigen zorgverzekering ook andere verzekeringen moet afsluiten. Een reisverzekering bijvoorbeeld, die je bagage en ziektekosten in het buitenland verzekeren. En een aansprakelijkheidsverzekering voor als je per ongeluk eens schade veroorzaakt aan spullen van iemand anders. Vaak kun je zelfs als uitwonende student voor zulke zaken meeverzekerd blijven via je ouders. Maar niet altijd. 
18 jaar? Check tot wanneer je meeverzekerd bent via je ouders

Sommige verzekeringen hebben ook een leeftijdsgrens die bepaalt tot wanneer je als kind via je ouders verzekerd mag zijn. Daarom is het verstandig om als je 18 jaar bent te controleren welke verzekeringen je zelf moet afsluiten. Denk bijvoorbeeld hieraan: 

  • aansprakelijkheidsverzekering
  • reisverzekering
  • inboedelverzekering
  • rechtsbijstandverzekering
  • autoverzekering
     

Met een verzekeringspakket kun je geld besparen

Bekijk een checklist als deze voor een overzicht van verzekeringen voor verschillende zaken. Kom je tot de conclusie dat je een of meerdere verzekeringen moet afsluiten? Het is vaak voordelig om dan voor een verzekeringspakket te kiezen waarin alles zit dat jij nodig hebt. Zo bespaar je geld dat je als 18-jarige prima ergens anders voor kunt gebruiken. 

Stap 5: Regel je bankzaken
Als je 18 jaar bent geworden, heb je meestal recht op geld van de overheid. En je bent verantwoordelijk voor bijvoorbeeld het afsluiten en betalen van je verzekeringen. Voor die zaken heb je een betaalrekening nodig. 
Vergelijk de betaalrekeningen van verschillende banken 
Misschien had je eerst een jongerenrekening. De meeste banken veranderen zo’n rekening als je 18 jaar wordt in een gewone betaalrekening voor volwassenen. Voor zo’n rekening betaal je meer dan voor een jongerenrekening. Een vergelijking van betaalrekeningen bij verschillende banken is daarom geen slecht idee. Mogelijk ben je goedkoper uit door over te stappen naar een andere bank of rekening.    
Sparen en beleggen bieden je later veel voordeel 

Naast een betaalrekening kun je ook een spaarrekening openen. Daarop kun je geld apart zetten voor tegenvallers, een mooie reis of voor later. Kijk bijvoorbeeld eens bij het Nibud hoe je kunt beginnen met sparen. Wil je een groter bedrag opbouwen voor later in je leven? Dan is beleggen misschien wel iets voor jou. Kijk hier om te zien wat het beste bij je past hoe je daarmee een goede start kunt maken.  

Stap 6: Vraag studiefinanciering aan voor je opleiding

Veel jongeren volgen nadat ze 18 jaar zijn geworden een opleiding. Tot je 30ste kun je daarvoor studiefinanciering aanvragen. Als je studiefinanciering krijgt, ontvang je ook een OV-chipkaart voor studenten. Daarmee kun je door de week of in het weekend gratis reizen met het openbaar vervoer. 

Hoogte bedrag hangt af van je opleiding en je (gezins)situatie 

Studiefinanciering bestaat uit verschillende onderdelen. Afhankelijk van je situatie, die van je ouders en je schoolkeuze (mbo, hbo of universiteit) krijg je een bedrag van de overheid. Daarnaast kun je geld lenen. Via de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) vind je alle informatie over studiefinanciering.   

Je studieschuld en de gevolgen

Als je een studielening afsluit, bouw je een schuld op bij de overheid. Die kan later in je leven gevolgen hebben. Bijvoorbeeld bij de aanvraag van een hypotheek voor een koopwoning. Het is daarom verstandig om je te informeren over de gevolgen van een studieschuld. 

Stap 7: Op jezelf wonen vanaf 18 jaar? Zo regel je een woning of kamer

Als je 18 jaar bent geworden en op jezelf wil wonen, moet je op zoek naar woonruimte. Daarvoor kun je op allerlei plekken informatie vinden. Zo helpt de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) je handig op weg bij het zoeken naar een kamer

Check of je een sociale huurwoning kunt krijgen

Misschien wil je meteen een eigen woning huren. Als je nog niet veel verdient, heb je waarschijnlijk recht op een sociale huurwoning. Dat zijn woningen waarvan de huur niet hoger mag zijn dan een bepaald bedrag. Of je recht hebt op een sociale huurwoning en wat je daarvoor moet doen, wordt helder uitgelegd door de Rijksoverheid

Kijk of je huurtoeslag kunt krijgen

Als je een zelfstandige woning huurt, kun je mogelijk huurtoeslag aanvragen. Hoeveel toeslag je krijgt, hangt af van je inkomen en de huurprijs van je woning. Als je een kamer huurt, heb je geen recht op huurtoeslag. Maar als je bijvoorbeeld met vrienden een appartement huurt, kan vaak huurtoeslag worden aangevraagd voor alle bewoners samen

Stap 8: Houd je uitgaven in de gaten en voorkom problemen

Ook nadat je 18 jaar bent geworden, zijn je ouders verantwoordelijk voor je onderdak. Dat blijft zo tot je 21 jaar wordt. Dat heet ‘onderhoudsplicht’. Die houdt in dat zij er ook voor moeten zorgen dat je te eten hebt, medische hulp krijgt, naar school kunt en kleding hebt. Als meerderjarige is het verstandig om daar goede afspraken over te maken. Dragen je ouders bijvoorbeeld niet bij aan je studiekosten? Dan kun je misschien een aanvullende studiebeurs krijgen.

Krijg inzicht in je geldzaken

Jijzelf wordt verantwoordelijk voor bijvoorbeeld aankopen en het afsluiten van abonnementen. En dus ook voor de geldzaken die daarbij horen, zoals de maandelijkse betaling van je abonnement. Het is daarom aan te raden om je uitgaven op een rij te zetten en inzicht te krijgen in je financiële situatie. Kijk bijvoorbeeld ook eens naar handige manieren om geld te besparen en wat je bespaart door een goede begroting te maken. Daarmee voorkom je problemen zoals schulden en kun je als jongvolwassene onbezorgder leven. 

Wat verandert er verder als je 18 jaar wordt?

Zoals eerder aangegeven heb je als 18-jarige nieuwe verantwoordelijkheden. Zo mag je bijvoorbeeld alcohol kopen en drinken. Wel moet je een legitimatiebewijs bij je dragen. Kassamedewerkers of barpersoneel mogen daarom vragen. 

Stemmen bij verkiezingen en rijbewijs

Ook mooi is dat je als 18-jarige Nederlander mag stemmen bij verkiezingen voor de Tweede Kamer. En als je al een autorijbewijs hebt gehaald, mag je zelfstandig de weg op. Wil je een motorrijbewijs? Als 18-jarige mag je dat halen

Studeren, werken en een eigen huis

Je mag studeren als 18-jarige, maar valt niet meer onder de leerplicht of kwalificatieplicht (diplomaplicht). Als je werkt, worden voor jou voortaan de werktijden voor volwassenen aangehouden. Verdien je al lekker en wil je een eigen huis kopen? Vanaf je 18de kan dat ook. Het afsluiten van een hypotheek kan op jonge leeftijd nog wel lastig zijn vanwege de voorwaarden en huizenprijzen. 

Hulp om een goede start te maken

Ga je niet naar school en heb je (nog) geen werk? Ook dan zijn er voor jou als 18-jarige mogelijkheden om je hierbij te helpen. Je kunt hulp krijgen bij het zoeken naar een opleiding of werk. Mogelijk heb je recht op een bijstandsuitkering. Die is bedoeld voor mensen die (nog) geen andere manier hebben om in hun onderhoud te voorzien. 

Nog meer tips over geldzaken
{ "dialog": { "homeItemId" : "42fdf1c1-a8f6-43d1-9dec-ce9c9b829900", "urlChat" : "/api/dialog/Chat/", "urlCM": "/api/dialog/Conversation/", "urlCMReporting": "", "tokenApiEndPoint": "/api/token/get", "feedbackDelay": 2000, "feedbackDelayExtended": 60000, "greeting": [ "\u003cspan style=\"background-color: #ffffff; color: #2a292e;\"\u003eGoedemorgen, welkom bij a.s.r.\u003c/span\u003e", "\u003cspan style=\"background-color: #ffffff; color: #2a292e;\"\u003eStel ons hieronder je vraag. We helpen je graag verder\u003c/span\u003e" ], "regEx": "^[A-Za-z0-9'`‘’\\xC0-\\xD6\\xD8-\\xF6\\xF8-\\xFF!@#$^&()_+/|€,\\.\\-\\s]{0,200}$", "readMore": "Lees meer", "initInputPlaceholder": "Typ je vraag in een paar woorden", "inputPlaceholder": "Typ je antwoord in een paar woorden", "buttonText": "versturen", "agentDisconnected": "Onze medewerker heeft de chat afgesloten.", "startChat": "Je chat nu met een a.s.r. medewerker", "subjectPrefix": "conversatiestarter", "chatGroupIsOpen": {"BA_C_PIBB":true,"KS_HD_C_MIJNASR":true,"PEN_C_IDV2":true,"SCH_Pcl_C_AVP_ASRNL":true,"SCH_Pcl_C_REIS_ASRNL":true,"SCH_Pac_C_ASRNL":true,"SCH_Pdb_C_ASRNL":true,"SCH_Pcl_C_VERKEER_ASRNL":true,"SCH_Pcl_C_BRAND_ASRNL":true,"ZO_C_DAV_SERVICE":true}, "occupiedMessage": "Oeps, al onze medewerkers zijn in gesprek. Een moment geduld alsjeblieft", "promptTitle": "Chat sluiten?", "promptText": "Weet je zeker dat je de chat wilt afsluiten?", "Yes": "Ja", "No": "Nee", "chatAvailable": "Chat met ons", "chatOccupied": "De chat is tijdelijk bezet", "chatOff": "De chat is nu gesloten", "subjects": [ { "iconSrc" : "/-/media/images/asr/asrnl/homepage/toptaak-iconen/verzekering-afsluiten.svg", "title": "Product afsluiten", "chatMessage": "Product afsluiten", "variantA": true, "variantB": true } , { "iconSrc" : "/-/media/images/asr/asrnl/homepage/toptaak-iconen/schade-melden.svg", "title": "Schade melden", "chatMessage": "Schade melden", "variantA": true, "variantB": true } , { "iconSrc" : "/-/media/images/asr/asrnl/homepage/toptaak-iconen/gegevens-wijzigen.svg", "title": "Gegevens wijzigen", "chatMessage": "Gegevens wijzigen", "variantA": true, "variantB": true } , { "iconSrc" : "/-/media/images/asr/asrnl/homepage/toptaak-iconen/fondsen-en-koersen-informatie.svg", "title": "Fondsen en koersen", "chatMessage": "Fondsen en koersen", "variantA": true, "variantB": true } , { "iconSrc" : "/-/media/images/asr/asrnl/homepage/toptaak-iconen/contact.svg", "title": "Contact opnemen", "chatMessage": "Contact opnemen", "variantA": true, "variantB": true } ] } } { "dialogErrorModals": { "firstModal": { "message": "Er is helaas een storing. Onze chatbot loopt vast. Klik op vernieuwen om het nog een keer te proberen. Je gesprek blijft bewaard.", "primaryBtn": { "text": "Vernieuwen" } }, "secondModal": { "message": "Helaas, de storing is er niet mee verholpen. Probeer het later op de dag nog een keer of vul het contactformulier in.", "primaryBtn": { "text": "Naar contactformulier", "href": "/contact" }, "secondaryBtn": { "text": "Melding sluiten" } } } }