Studieschuld: zo werkt het, en zo los je ‘m af

Twee jaar na je afstuderen begin je met het terugbetalen van je studieschuld. Ben je voor 2015 begonnen met studeren? Dan staat er 15 jaar voor. Ben je begonnen na 2015? Dan heb je 35 jaar om je studieschuld terug te betalen. Met een gemiddelde schuld van 15.000 euro is die tijd ook wel nodig. Bovendien betaal je vanaf januari 2023 ook rente. Maar: je kunt nog wél een hypotheek voor je huis aanvragen. De hoogte van je studieschuld heeft wel invloed op de hoogte van die hypothecaire lening.

Studieschuld terugbetalen in het kort:
  • Gemiddeld hebben studenten een schuld van 15.000 euro.
  • Twee jaar na het afstuderen begin je verplicht met aflossen. 
  • Voor 2015 begonnen met studeren? Dan betaal je in 15 jaar je lening terug.
  • Na 2015 gestart met je studie? Dan heb je 35 jaar de tijd.
  • Vanaf 2023 betaal je rente over je lening.
  • De rente wordt steeds voor 5 jaar vastgezet. Dit gebeurt vanaf 1 januari in het jaar nadat de studiefinanciering is gestopt.
  • Studenten aan de universiteit of hbo betalen 0,46% rente, mbo’ers 1,78%.
  • Een studieschuld wordt niet aangemeld bij het Bureau Kredietregistratie.
  • Lukt het even niet? Je kunt maximaal 60 maanden uitstel krijgen.
Gemiddelde studieschuld is 15.000 euro
Terugbetalen studieschuld: zo werkt het
  • Je begint na twee jaar met aflossen
    De eerste twee kalenderjaren nadat je bent uitgeschreven bij een onderwijsinstelling ben je nog niet verplicht om je studieschuld terug te betalen. Dat wordt de aanloopfase genoemd. Ga je toch nog studeren in die tijd? Dan kun je die aanloopfase tijdelijk stopzetten.

  • Begonnen vóór 2015? Dan los je in 15 jaar je studielening af
    Iedereen die voor 1 september 2015 aan een studie begon, heeft 15 jaar de tijd om de opgebouwde studieschuld terug te betalen. Het bedrag dat je per maand betaalt, is makkelijk uit te rekenen. Je neemt de hoogte van de schuld, deelt dat getal door 15 voor het aantal jaren, en dat deel je weer door 12 voor het aantal maanden. DUO moet wel rekening houden met hoeveel geld je kunt missen.

  • Begonnen ná 2015? Dan heb je 35 jaar de tijd
    Als je onder het nieuwe stelsel valt, krijg je 35 jaar om je lening terug te betalen. Per maand betaal je nooit meer dan 4% van je extra inkomen boven het minimumloon. DUO heeft een handige rekenhulp om uit te rekenen wat je per maand moet terugbetalen.

  • Vanaf 2023 betaalt een hbo’er 0,46 % en een mbo’er 1,78 % rente
    Voor het eerst sinds 2016 moeten studenten met een studieschuld rente betalen. De hoogte van de rente wordt jaarlijks bepaald en is gekoppeld aan Nederlandse staatsleningen. Hoeveel rente, hangt af van het studieniveau en het startjaar van de (ex)student. We zetten het even op een rij:
    • Studenten op de hbo of universiteit die afstuderen, of oud-studenten die het einde van de rentevaste periode hebben bereikt, betalen 0,46 procent rente
    • Iedereen die voor 2015 studeerde en het einde van de rentevaste periode heeft bereikt, betaalt 1,78 procent rente
    • Mbo’ers betalen ook 1,78 procent, of ze nu voor of na 2015 zijn begonnen en het einde van de rentevaste periode hebben bereikt.

  • Terugbetalen doe je elke maand rond de 25e
Hogere rente mbo-studenten komt door regels uit 2015

In 2015 werd de basisbeurs afgeschaft. Dat wil zeggen: voor studenten aan een hbo of aan de universiteit. Mbo’ers bleven wel recht houden op een basisbeurs. Daar stond tegenover dat mbo-studenten een hoger rentepercentage moesten betalen. Dat bleef ongemerkt, omdat het rentepercentage nul was. Nu de rente stijgt, wordt dat wel voelbaar.

Goed nieuws: Er zijn plannen om in 2024 de basisbeurs terug te brengen. Als dat doorgaat wil de overheid voor iedereen die studeert 0,46 procent rente op de lening berekenen. Voor wie nog studeert, wordt de rente ieder jaar opnieuw bepaald. Na afstuderen blijft het percentage vijf jaar hetzelfde.

Wat betekent de rente voor je maandbedrag?

Als je 15 jaar de tijd hebt om je studieschuld terug te betalen, is het (wettelijk) minimum aflosbedrag per maand de hoogte van je schuld plus rente, gedeeld door 15 jaar en dat weer gedeeld door 12 maanden. Maar DUO is verplicht rekening te houden met hoeveel geld je kunt missen: DUO berekent aan de hand van je inkomen hoeveel je kunt terugbetalen.

Is je inkomen niet hoog genoeg, dan betaal je minder dan de wettelijke termijn. Je zal nooit meer betalen dan de wettelijke termijn. Rekenvoorbeeld: je hebt als hbo’er een schuld van 30.000 euro die je in 15 jaar aflost met de wettelijk termijnbedragen. De rente per jaar is 0,46 procent (vijf jaar vast). Je betaalt dan 172,51 per maand (11,50 rente en 161,01 aflossing in de eerste maand, 0,07 rente en 172,44 aflossing in de laatste maand).

Als je 35 jaar de tijd hebt om je lening af te lossen, hoef je per maand nooit meer dan 4% van je extra inkomen boven het minimum loon te betalen. Rekenvoorbeeld: je hebt als mbo’er een schuld van 20.000 die je in maximaal 35 jaar aflost met de wettelijk termijnbedragen. De rente per jaar is 1,78 procent (vijf jaar vast). Je betaalt dan 64,02 per maand (29,67 rente en 34,35 aflossing in de eerste maand, 0,09 rente en 63,91 aflossing in de laatste maand).

Let op: het inkomen van je partner telt wel mee!

Lukt de aflossing studieschuld niet? Zet dan je jokerjaren in

In totaal kun je 60 maanden uitstel van betaling krijgen, dat komt neer op een totaal van vijf jaar. Dat zijn de zogenaamde jokerjaren. Als je ze opneemt, komen deze jaren bovenop het aantal jaren dat staat voor het terugbetalen van je studieschuld. Je moet dan nog steeds alles terugbetalen.

Versneld aflossen: verstandig als je genoeg verdient

Natuurlijk mág je eerder beginnen met aflossen. Je kan ook versneld aflossen. Dat kan verstandig zijn, want dan betaal je in totaal minder rente. Maar doe dat alleen als je elke maand genoeg geld overhoudt voor je vaste lasten. Het is ook aan te bevelen een buffer achter de hand te houden, om een financiële tegenvaller op te kunnen vangen.

De hoogte van je studieschuld bepaalt de hoogte van een hypotheek of andere lening

Het is dé grote vraag van veel studenten: gaan een studieschuld en hypotheek samen? Ja, je kunt gewoon een hypotheek aanvragen met een studielening. Maar je bent wél verplicht aan je hypotheekverstrekker te vertellen hoeveel studieschuld je hebt. Dat heeft namelijk invloed op het bedrag dat je kunt lenen.

Aflossing studieschuld: dit merk je er verder van:
  • Geen BKR-registratie 
    Een vaak gestelde vraag: is mijn studieschuld BKR geregistreerd? Nee, een studieschuld wordt niet aangemeld bij het Bureau Krediet Registratie. Het is wel wettelijk verplicht om je studieschuld te melden als je ergens een lening afsluit, voor een huis of een auto bijvoorbeeld. 

  • Studiekosten zijn niet aftrekbaar
    Zijn je studiekosten aftrekbaar? Helaas, sinds 2022 niet meer. In plaats daarvan is er een andere regeling: de Stimulerings Arbeidsmarktpositie (STAP-budget). Dat is een subsidie van maximaal 1000 euro die werkenden en werkzoekenden kunnen aanvragen voor scholing en ontwikkeling. 

  • Ontvangen studiefinanciering geef je niet op bij de Belastingdienst
    Studiefinanciering is geen inkomen, dus je hoeft dit niet op te geven voor de inkomstenbelasting.  
TIP 1: Goed budgetteren houdt je studieschuld zo laag mogelijk

Hoe noodzakelijk het ook is, een lening afsluiten om een studie te volgen blijft een schuld. Eentje die lang bij je blijft. Het is belangrijk om goed op een rij te zetten wat een studieschuld betekent, ook na je studie. Als je bewust bent van wat je leent, en wat de gevolgen zijn van zo’n lening voor bijvoorbeeld het kopen van een huis ga je waarschijnlijk vanzelf al voorzichtiger om met je geld.

TIP 2: Voorkom schulden en stress

Houd grip en zorg voor een helder overzicht van je geldzaken. Dat betekent: niet alleen weten wat er aan geld binnenkomt, maar juist ook waar je geld aan uitgeeft. Dat geeft een heel goed beeld van wat er allemaal kan, met jouw budget. Het helpt bovendien ook bij het voorkomen van problematische schulden en de stress die daarmee samenhangt. Heb je toch stress of geldzorgen? Zorg er dan voor dat je zo snel mogelijk grip op je situatie krijgt.

Nog meer tips over geldzaken
{ "dialog": { "homeItemId" : "42fdf1c1-a8f6-43d1-9dec-ce9c9b829900", "urlChat" : "/api/dialog/Chat/", "urlCM": "/api/dialog/Conversation/", "urlCMReporting": "", "tokenApiEndPoint": "/api/token/get", "feedbackDelay": 2000, "feedbackDelayExtended": 60000, "greeting": [ "\u003cspan style=\"background-color: #ffffff; color: #2a292e;\"\u003eGoedenacht, welkom bij a.s.r.\u003c/span\u003e", "\u003cspan style=\"background-color: #ffffff; color: #2a292e;\"\u003eStel ons hieronder je vraag. We helpen je graag verder\u003c/span\u003e" ], "regEx": "^[A-Za-z0-9'`‘’\\xC0-\\xD6\\xD8-\\xF6\\xF8-\\xFF!@#$^&()_+/|€,\\.\\-\\s]{0,200}$", "readMore": "Lees meer", "initInputPlaceholder": "Typ je vraag in een paar woorden", "inputPlaceholder": "Typ je antwoord in een paar woorden", "buttonText": "versturen", "agentDisconnected": "Onze medewerker heeft de chat afgesloten.", "startChat": "Je chat nu met een a.s.r. medewerker", "subjectPrefix": "conversatiestarter", "chatGroupIsOpen": {"BA_C_PIBB":false,"KS_HD_C_MIJNASR":false,"PEN_C_IDV2":false,"SCH_Pcl_C_AVP_ASRNL":false,"SCH_Pcl_C_REIS_ASRNL":false,"SCH_Pac_C_ASRNL":false,"SCH_Pdb_C_ASRNL":false,"SCH_Pcl_C_VERKEER_ASRNL":false,"SCH_Pcl_C_BRAND_ASRNL":false,"ZO_C_DAV_SERVICE":false}, "occupiedMessage": "Oeps, al onze medewerkers zijn in gesprek. Een moment geduld alsjeblieft", "promptTitle": "Chat sluiten?", "promptText": "Weet je zeker dat je de chat wilt afsluiten?", "Yes": "Ja", "No": "Nee", "chatAvailable": "Chat met ons", "chatOccupied": "De chat is tijdelijk bezet", "chatOff": "De chat is nu gesloten", "subjects": [ { "iconSrc" : "/-/media/images/asr/asrnl/homepage/toptaak-iconen/verzekering-afsluiten.svg", "title": "Product afsluiten", "chatMessage": "Product afsluiten", "variantA": true, "variantB": true } , { "iconSrc" : "/-/media/images/asr/asrnl/homepage/toptaak-iconen/schade-melden.svg", "title": "Schade melden", "chatMessage": "Schade melden", "variantA": true, "variantB": true } , { "iconSrc" : "/-/media/images/asr/asrnl/homepage/toptaak-iconen/gegevens-wijzigen.svg", "title": "Gegevens wijzigen", "chatMessage": "Gegevens wijzigen", "variantA": true, "variantB": true } , { "iconSrc" : "/-/media/images/asr/asrnl/homepage/toptaak-iconen/fondsen-en-koersen-informatie.svg", "title": "Fondsen en koersen", "chatMessage": "Fondsen en koersen", "variantA": true, "variantB": true } , { "iconSrc" : "/-/media/images/asr/asrnl/homepage/toptaak-iconen/contact.svg", "title": "Contact opnemen", "chatMessage": "Contact opnemen", "variantA": true, "variantB": true } ] } } { "dialogErrorModals": { "firstModal": { "message": "Er is helaas een storing. Onze chatbot loopt vast. Klik op vernieuwen om het nog een keer te proberen. Je gesprek blijft bewaard.", "primaryBtn": { "text": "Vernieuwen" } }, "secondModal": { "message": "Helaas, de storing is er niet mee verholpen. Probeer het later op de dag nog een keer of vul het contactformulier in.", "primaryBtn": { "text": "Naar contactformulier", "href": "/contact" }, "secondaryBtn": { "text": "Melding sluiten" } } } }