Als je 18 wordt, krijg je meer verantwoordelijkheden. Wij leggen je in 8 stappen uit wat je moet regelen als je 18 jaar bent en hoe je dat kunt doen.
Geldzaken
studieschuld
Studieschuld: zo werkt het, en zo los je ‘m af
Je studieschuld terugbetalen begint 2 jaar na je afstuderen. Ben je voor 2015 begonnen met studeren? Dan staat er 15 jaar voor. Ben je begonnen na 2015? Dan heb je 35 jaar om je studieschuld plus rente terug te betalen. Met een gemiddelde schuld van 17.100 euro onder Nederlandse studenten, is die tijd ook nodig. Met een studieschuld kun je nog wél een hypotheek voor je huis aanvragen. Let op: de hoogte van je studieschuld heeft invloed op de hoogte van die hypothecaire lening.
- Gemiddeld hebben studenten een schuld van 17.100 euro.
- 2 jaar na het afstuderen begin je verplicht met aflossen.
- Voor 2015 begonnen met studeren? Dan betaal je in 15 jaar je lening terug.
- Na 2015 gestart met je studie? Dan heb je 35 jaar de tijd.
- Ook in 2024 betaal je rente over je lening.
- De rente wordt steeds voor 5 jaar vastgezet. Dit gebeurt vanaf 1 januari in het jaar nadat de studiefinanciering is gestopt.
- Is je studieschuld vastgesteld in 2024? Dan betaalt je 2,95% rente over de lening die je aflost in 15 jaar.
- Een studieschuld wordt niet aangemeld bij het Bureau Kredietregistratie.
- Lukt het aflossen even niet? Uitstel kan tot maximaal 60 maanden.
Er zijn natuurlijk uitschieters, maar gemiddeld heeft een Nederlandse (ex)student een studieschuld rond de 17.100 euro.
- Je begint na twee jaar met aflossen
De eerste twee kalenderjaren nadat je bent uitgeschreven bij een onderwijsinstelling, ben je nog niet verplicht om je studieschuld terug te betalen. Dat noem je de aanloopfase genoemd. Ga je weer studeren in die tijd? Dan kun je die aanloopfase tijdelijk stopzetten.
- Begonnen vóór 2015? Dan los je in 15 jaar je studielening af
Iedereen die voor 1 september 2015 aan een studie begon, heeft 15 jaar de tijd om de opgebouwde studieschuld terug te betalen. Het bedrag dat je per maand betaalt, is makkelijk uit te rekenen. Je neemt de hoogte van de schuld (inclusief rente) en deelt dat getal door 15 voor het aantal jaren. De uitkomst deel je weer door 12 voor het aantal maanden. DUO moet wel rekening houden met hoeveel geld je kunt missen.
- Begonnen ná 2015? Dan heb je 35 jaar de tijd
Als je onder het nieuwe stelsel valt, krijg je 35 jaar de tijd om je lening terug te betalen. Per maand betaal je nooit meer dan 4% van je extra inkomen boven het minimumloon. DUO heeft een handige rekenhulp om uit te rekenen wat je per maand moet terugbetalen.
- Je rentepercentage hangt af van de looptijd van je studieschuld
Studenten met een studieschuld moeten rente betalen. De hoogte van de rente wordt jaarlijks bepaald en is gekoppeld aan Nederlandse staatsleningen. Hoeveel rente, hangt af van het startjaar van de (ex)student, de opleiding en de ingang van de rentevaste periode. In 2023 bedroeg de rente bijvoorbeeld 0,46% voor hbo- en wo-studenten en 1,78% voor mbo-studenten. Is je studieschuld vastgesteld in 2024? Dan gelden er andere rentepercentages.
We zetten het even op een rij:
De terugbetalingsregeling SF35 (35 jaar) geldt voor (ex)studenten die:
- Voor het eerst studiefinanciering ontvangen in of na studiejaar 2023-2024
- Voor het eerst studiefinanciering ontvangen voor een opleiding hbo of universiteit in of na studiejaar 2015-2016
- Voor een mbo-opleiding zijn er uitzonderingen.
- (Ex)studenten die onder de SF35 vallen, betalen in 2024 2,56% rente en die staat dan 5 jaar vast.
Voor de terugbetalingsregeling SF15 (15 jaar) geldt:
In bijna alle overige gevallen betaalt een (ex)student de studieschuld af in 15 jaar met een rentepercentage van 2,95%.
- Terugbetalen doe je elke maand rond de 25e
Als je 15 jaar de tijd hebt om je studieschuld terug te betalen, is het (wettelijk) minimum aflosbedrag per maand gemakkelijk te berekenen. Het is de hoogte van je schuld plus rente, gedeeld door 15 jaar. Vervolgens deel je dit weer door 12 maanden. DUO is verplicht rekening te houden met hoeveel geld je kunt missen. Zij berekent wat je kunt terugbetalen aan de hand van je inkomen. Is je inkomen niet hoog genoeg, dan betaal je minder dan de wettelijke termijn. Je betaalt nooit meer dan de wettelijke termijn.
Rekenvoorbeeld met het rentepercentage van 2024: je hebt als ex-student een schuld van 30.000 euro die je in 15 jaar aflost met de wettelijk termijnbedragen. De rente per jaar is 2,95 procent (vijf jaar vast). Je betaalt dan 218,53 euro per maand (73,75 euro rente en 144,78 euro aflossing in de eerste maand, 0,73 euro rente en 217,80 euro aflossing in de laatste maand).
Als je 35 jaar de tijd hebt om je lening af te lossen, hoef je per maand nooit meer dan 4% van je extra inkomen boven het minimumloon te betalen.
Rekenvoorbeeld met het rentepercentage van 2024: je hebt als ex-student een schuld van 20.000 die je in maximaal 35 jaar aflost met de wettelijk termijnbedragen. De rente per jaar, vastgesteld in 2024, is 2,65 procent (vijf jaar vast). Je betaalt dan 96,78 per maand (44,17 rente en 52,61 aflossing in de eerste maand, 0,42 rente en 96,36 aflossing in de laatste maand).
Let op: het inkomen van je partner telt mee!
In totaal kun je 60 maanden uitstel afbetaling krijgen. Dat komt neer op een totaal van 5 jaar. Dat zijn de zogenaamde jokerjaren. Als je ze opneemt, komen deze jaren bovenop het aantal jaren dat staat voor je studieschuld terugbetalen. Je moet dan nog steeds alles terugbetalen. Wel betaal je rente over deze periode.
Studieschuld aflossen of niet? Natuurlijk mág je eerder beginnen met aflossen. Je kan ook versneld aflossen. Dat kan verstandig zijn, want dan betaal je in totaal minder rente. Maar doe dat alleen als je elke maand genoeg geld overhoudt voor je vaste lasten. Het is ook aan te bevelen om een buffer achter de hand te houden. Om een financiële tegenvaller op te kunnen vangen.
Het is dé grote vraag van veel studenten: gaan een studieschuld en hypotheek samen? Ja, je kunt in 2024 gewoon een hypotheek aanvragen met een studielening. Maar je bent wél verplicht aan je hypotheekverstrekker te vertellen hoeveel studieschuld je hebt. Dat heeft namelijk invloed op het bedrag dat je kunt lenen.
- Geen BKR-registratie
Een vaak gestelde vraag: is mijn studieschuld BKR geregistreerd? Nee, een studieschuld wordt niet aangemeld bij het Bureau Krediet Registratie. Het is wel wettelijk verplicht om je studieschuld te melden als je ergens een lening afsluit, voor een huis of een auto bijvoorbeeld. Een studieschuld doorgeven voor een hypotheek, is dus verplicht.
- Studiekosten aftrekbaar? Helaas niet
Zijn je studiekosten aftrekbaar? Helaas... sinds 2022 niet meer.
- Ontvangen studiefinanciering geef je niet op bij de Belastingdienst
Studiefinanciering is geen inkomen, dus je hoeft dit niet op te geven voor de inkomstenbelasting.
Een lening afsluiten om een studie te volgen blijft een schuld. En ook eentje die lang bij je blijft. Het is belangrijk om goed op een rij te zetten wat een studieschuld betekent. Ook na je studie. Bewust omgaan met een lening is gewoon heel verstandig. Het heeft namelijk gevolgen voor bijvoorbeeld een huis kopen.
Houd grip op je geld. Zorg voor een helder overzicht van je geldzaken. Dat betekent: niet alleen weten wat er aan geld binnenkomt, maar juist ook waar je geld aan uitgeeft. Dat geeft een heel goed beeld van wat er allemaal kan, met jouw budget. Het helpt bovendien ook bij het voorkomen van schulden en de stress die daarmee samenhangt. Heb je toch stress of geldzorgen? Zorg er dan voor dat je zo snel mogelijk grip op je situatie krijgt.