In Nederland wordt jaarlijks ongeveer 200.000 ton aan incontinentiemateriaal weggegooid. Dat zijn bijna 10.000 volle vuilniswagens. Dit vormt samen met babyluiers ongeveer 8% van al het afval dat mensen thuis weggooien.
Het gebruik van wegwerpmateriaal brengt niet alleen hoge kosten met zich mee, maar is ook slecht voor het milieu. Bij de productie en verbranding komt veel CO₂ vrij. Daarnaast zijn er fossiele grondstoffen zoals olie nodig om het materiaal te maken. Ook kost de productie veel water en energie.
Om verspilling in de zorg tegen te gaan, start a.s.r. samen met het Slingeland Ziekenhuis en het Radboudumc een pilot met wasbaar incontinentieondergoed van UnderWunder. In deze pilot onderzoeken we of dit een handig en duurzamer alternatief is voor wegwerpmateriaal. Daarbij kijken we niet alleen naar kosten en milieu, maar ook naar hoe het is om het ondergoed te dragen.
De pilot duurt zes weken en richt zich op vrouwen die soms of regelmatig urine verliezen. Zij testen het ondergoed en vullen vragenlijsten in. We vragen bijvoorbeeld hoe prettig het zit, of het makkelijk is in gebruik, en of ze zich er zelfverzekerd in voelen. Het onderzoek wordt uitgevoerd door het Slingeland Ziekenhuis en het Radboudumc. UnderWunder levert het ondergoed en denkt mee over het gebruik. a.s.r. helpt bij de organisatie en onderzoekt of dit een goed, duurzamer en doelmatig alternatief is. Daarmee bedoelen we: een oplossing die werkt, betaalbaar is én bijdraagt aan lagere zorgkosten.
Voor deze pilot spraken we met drie personen die bij de pilot betrokken zijn: Martin Kip, eigenaar van UnderWunder, Lauren Bullens, gynaecoloog bij het Slingeland Ziekenhuis, en Hanny Cobussen-Boekhorst, verpleegkundig specialist bij het Radboudumc. Zij vertellen ons waarom deze samenwerking belangrijk is, wat het voordeel is van wasbaar incontinentieondergoed en hoe zij de toekomst daarvan zien.
Wat was de reden om UnderWunder te starten?
Martin: “Veel goede ideeën beginnen met een persoonlijke ervaring. Dat was ook zo bij UnderWunder. De dochter van de oprichtster droeg incontinentiemateriaal. Bij het omkleden voor gym op school voelde ze zich daardoor onzeker. Dat moest toch mooier en minder opvallend kunnen? Zo is UnderWunder ontstaan. Het ondergoed is er nu voor kinderen én volwassenen.”
Wat maakt de samenwerking met UnderWunder zo waardevol?
Lauren: “Het uitvoeren van onderzoek kost vaak veel geld. Dankzij de samenwerking met UnderWunder is dat nu geen belemmering. Zij leveren het ondergoed kosteloos voor de pilot.” Hanny: “Voor ons is het belangrijk om goed onderzoek te doen naar het voordeel van wasbaar incontinentieondergoed. Ook kijken we naar wat het gebruik makkelijker of juist moeilijker maakt.” Lauren: “Daarnaast heeft UnderWunder veel contacten en zijn ze echte experts op dit onderwerp. Dat maakt de samenwerking voor ons extra sterk.”
Waarom is het wasbaar incontinentiemateriaal van UnderWunder een duurzamere keuze?
Martin: “Er is veel minder afval, omdat het ondergoed opnieuw gebruikt kan worden. Dat scheelt niet alleen volle luiers, maar ook veel microplastics. Die zijn op veel plekken in de wereld een groot probleem. We gebruiken vooral natuurlijke materialen en veel minder fossiele grondstoffen. Ook hoeven we minder te vervoeren, want wegwerpmateriaal is groot en wordt maar één keer gebruikt. UnderWunder moet wel gewassen worden, maar als je kijkt naar de hele levensduur is de impact op het milieu echt lager.”
Hoe zien jullie de toekomst van wasbaar incontinentieondergoed?
Martin: “Die toekomst ziet er zonnig uit. Steeds meer mensen ontdekken wasbaar ondergoed en ervaren de voordelen. Het lijkt op gewoon ondergoed, en dat voelt prettiger voor je zelfvertrouwen.” Lauren: “Ik hoop ook dat het normaal wordt om wasbaar ondergoed te dragen. Wegwerpmateriaal zou dan alleen nog gebruikt worden in speciale situaties, zoals op vakantie. Natuurlijk moet het dan wel volledig vergoed worden. En gebruikers moeten er net zo tevreden over zijn als over het wegwerpmateriaal.” Martin: “Ik hoop ook dat zorgverzekeraars dit snel gaan ondersteunen. Mensen zouden moeten kunnen kiezen tussen wegwerp en wasbaar. Nu wordt alleen het wegwerpmateriaal vergoed.”
Met deze pilot hopen we te leren hoe vrouwen wasbaar incontinentieondergoed ervaren, wat goed werkt en wat beter kan. Ook willen we onderzoeken of dit ondergoed echt een handig en duurzamer alternatief is voor wegwerpmateriaal. Zijn de resultaten positief? Dan hopen we dat meer mensen gebruik kunnen maken van wasbaar ondergoed. Zo wordt het makkelijker om te kiezen voor iets wat fijner is om te dragen én beter is voor het milieu.
De pilot is inmiddels gestart met een vooraf geselecteerde groep deelnemers. Aanmelden is daarom niet meer mogelijk. Op dit moment is er nog geen vergoeding voor wasbaar ondergoed via a.s.r. Dit onderzoek helpt ons om te bepalen of dat in de toekomst kan veranderen.