In 2019 kwam het Nibud met een tamelijk schokkende conclusie. Namelijk dat Nederlandse huishoudens in dat jaar meer dan de helft van hun netto-inkomen kwijt waren aan vaste lasten. Van de andere helft betaal je je variabele kosten, zoals de boodschappen, een bezoekje aan de kapper of vervoerskosten. Geld overhouden voor je doelen voor later en je pensioen is zo best lastig. In dit blog ontdek je hoe je dat tóch voor elkaar krijgt.
De cijfers in dit blog komen uit het Nibud Budgethandboek 2019. Dit zijn de meest recente cijfers.
Krijg binnen 10 minuten inzicht in je financiële situatie, nu én later. En zet je eerste stap vooruit.
Volgens het Nibud zijn vaste lasten de reden waarom bijna 40% van de Nederlandse huishoudens moeite heeft met rondkomen. Een paar wapenfeiten: hypotheek en huur zijn voor huishoudens de grootste kostenpost, gevolgd door vervoer en energie (zeker vanwege de stijgende brandstof- en energieprijzen). De meerderheid geeft aan in de knel te komen doordat de vaste lasten zo hoog zijn (en stijgen), maar vooral doordat hun inkomsten gelijk blijven. Tenslotte steken we ook de hand in eigen boezem: een deel van de ondervraagden geeft aan dat ze te makkelijk geld uitgeven en daardoor niet aan (be)sparen toekomen. En al helemaal niet aan geld opzijzetten voor het aanvullen van hun pensioen.
We vragen Paulien, ondernemer op het gebied van financiële planning, een aantal tips en tricks waarmee je toch elke maand geld opzij kan zetten voor later.
Misschien is de Bourgondisch Leven-Index iets voor jouw financiële planning.
“Mensen doen vaak aannames over hun financiën zonder dat ze precies weten hoe ze er écht voor staan. Zij die hun financiële administratie op orde hebben, komen makkelijker rond. Gedrag is hét sleutelwoord voor een financieel verantwoord leven. Dat blijkt ook uit onderzoek van Nibud: 15% van de mensen met een laag inkomen geeft aan makkelijk rond te kunnen komen. Zaken die daarbij het verschil maken, zijn onder meer ‘bedachtzaam aankoopbedrag’ en ‘geld opzijzetten’. De moraal van het verhaal: zorg dat je inzicht hebt in je financiele situatie en stem je gedrag erop af.”
“Naast die hoge vaste lasten, zijn we zelf onze grootste vijand. Alle verleidingen waar we mee in aanraking komen en ons gedrag als reactie daarop, zijn de grootste belemmeringen voor een goedgevulde spaarrekening of aanvullend pensioen.”
Paulien hanteert de Bourgondisch Leven-Index (BLI). “Het uitgangspunt is dat er ruimte is tussen het bedrag dat je in theorie overhoudt nadat alle vaste lasten zijn betaald (stel € 600) versus het bedrag dat je daadwerkelijk spaart (€ 0). Het verschil tussen die twee noemen we de BLI. Een keer uiteten, een mooi jurkje dat je niet kon laten hangen, het kinderfeestje dat nét iets duurder uitpakte. Dit soort variabele kosten zorgen ervoor dat je aan het eind van de maand op nul - of zelfs daaronder - uitkomt.”
Wees ook niet te streng voor jezelf.
“Met de BLI is weinig mis: het leven moet ook een beetje leuk blijven. Maar als je echt wil sparen, zal je drempels voor jezelf moeten opwerpen. Het Nibud adviseert om 10% van je netto-inkomen te sparen. Dat is een ambitieus streven. Je kunt ook beginnen met een kleiner bedrag. Krijg je aan het eind van de maand je salaris van € 2.500 gestort? Maak dan meteen € 125 (5% van je netto- inkomen) over naar je spaarrekening.
“De resterende € 475 die overblijft, mag je gewoon uitgeven. In de praktijk blijkt dat dit vaak lukt: de kans dat je die € 125 die je opzij gezet hebt, eigenlijk niet nodig hebt, is groot. Want met een beetje geluk en wijsheid pas je je gedrag semi-automatisch aan op je nieuwe budget. En dan heb je toch maar mooi € 125 gespaard. Lukt het niet? Niet erg: nieuwe maand, nieuwe ronde, nieuwe kansen. Nadat je salaris binnen is, boek je wederom € 125 over. Zo leer je je grenzen kennen en weet je waar je (on)mogelijkheden liggen.”
“Heb je op een gegeven moment je hypotheek afgelost? Je vaste lasten kunnen dan lager uitvallen en daardoor heb je misschien minder pensioen nodig. Bekijk vooral hoe jouw inkomsten eruitzien als je later de pensioenleeftijd bereikt. Dit kun je nu al inzien op Mijnpensioenoverzicht.nl. Ben je je hypotheek nog aan het aflossen? Kijk ook eens naar de hoogte van je rente: in sommige situaties kan je veel besparen door bijvoorbeeld je hypotheek over te sluiten.”
‘Uiteindelijk mag een ander woord in deze context niet ontbreken: consuminderen.
“Niet per se het leukste om te doen, maar o zo belangrijk: elk jaar even je financiën onder de loep nemen. Klinkt als een tijdrovende klus, maar in de praktijk valt het echt mee. Ga al je inkomsten en uitgaven langs, zeg abonnementen en goede doelen waar je geen geld meer aan wil uitgeven op, en bekijk waar je nog meer kunt besparen.”
“Die pinpas is lekker makkelijk, maar tegelijkertijd ook behoorlijk vervelend. Want daardoor kun je ongemerkt (te) veel geld uitgeven.”
“Uiteindelijk mag een ander woord in deze context niet ontbreken: consuminderen. Los van financiële afwegingen of je iets wel of niet zou moeten kopen, moeten we ons ook realiseren dat het tempo waarin we met z’n allen deze wereld aan het consumeren zijn, niet houdbaar is. Dus als we naast het financiële aspect, ons bij elke aankoop afvragen of we het écht nodig hebben en we er écht gelukkig van worden, slaan we hopelijk twee vliegen in één klap.”
Lees ook: Zo gaan minder werken en financiële vrijheid hand in hand
Dit blog is eerder gepubliceerd op 21 augustus 2019 en geschreven door Inge Abraham.