Veiligheid aan boord: maatregelen bij een aanvaring, overboord gaan en onderkoeling
Een ongeluk zit in een klein hoekje en dat is op je boot niet anders. Neem de nodige maatregelen om gevaarlijke situaties en schade aan je boot te voorkomen. Lees hier alles over de meest voorkomende ongelukken met je boot en hoe je ze kunt voorkomen. En natuurlijk verzeker je je boot tegen de belangrijkste schaderisico’s. Meteen een verzekering afsluiten? Check de bootverzekering van a.s.r. hieronder!
- Wat zijn de meest voorkomende ongevallen aan boord?
- Manoeuvreren en afvaren met je boot: zo doe je het veilig
- Dit moet je doen wanneer iemand overboord slaat bij een aanvaring
○ De symptomen van onderkoeling
○ Wat te doen bij onderkoeling? - De regels voor een dodemanskoord op je boot
- Checklist: neem deze uitrusting voor de veiligheid altijd mee op je boot
- De bootverzekering van a.s.r.
Je boot is kostbaar, dus wil je er alles aan doen om schade te voorkomen! Dit zijn de meest voorkomende situaties die schade veroorzaken op een boot:
De meeste schade op een boot wordt veroorzaakt door een eenzijdige aanvaring. Zo’n aanvaring veroorzaak je zelf en gebeurt meestal bij het aanleggen. Je voorkomt schade door goed op te letten bij het afmeren, wegvaren en aanmeren.
Ook een aanvaring met een andere boot komt vaak voor. Daarom is het belangrijk om de verkeersregels op het water goed te kennen. Volgens de wet moet je in ieder geval het Binnenvaart Politie Reglement (BPR) kennen. Zorg dat je de volledige tekst van de meest actuele versie altijd aan boord hebt. De tekst is in zijn geheel opgenomen in de ANWB Wateralmanak deel 1.
Bij storm ontstaat snel schade aan je boot. Op het water heeft de wind immers vrij spel. Voorkom schade op je boot en maak een controleronde als er storm voorspeld wordt. Maak de lijnen een voor een los en maak ze weer op een andere manier vast om te voorkomen dat ze op één punt slijten. Plaats een rubber trekveer in de lijnen om ruk- en trekkrachten op te vangen en controleer of de dektent van je boot nog goed vast zit. Ligt de boot tegen een kade of steiger? Kijk dan ook of de stootwillen goed hangen.
Hoe je het beste kunt afvaren is sterk afhankelijk van de windrichting. Houd rekening met deze drie scenario’s:
Wegvaren met wind vanaf de wal is de makkelijkste manoeuvre. De wind doet het werk voor je! Haal alle vier de lijnen weg en vaar vooruit weg.
Wegvaren met de wind tegen de kant is een stuk lastiger, want je boot wordt door de wind tegen de wal gedrukt. Volg deze stappen om veilig weg te varen:
- Neem de voortros, de achterspring en de achtertros in deze volgorde weg. Laat de voorspring staan.
- Draai het roer naar de wal toe en geef een beetje gas. Hierdoor draait de achterzijde van het schip vrij van de wal. Zorg wel voor een goede stootwil bij de boeg van je boot.
- Vaar achteruit weg en haal de voorspring binnen. Maak vaart om te voorkomen dat de boeg alsnog de wal raakt.
- Gebruik deze manoeuvre ook om weg te varen met de wind van achteren.
Bij de wind van voren gebruik je de achterspring om van de wal vrij te komen. Volg deze stappen:
- Neem de achtertros, de voorspring en de voortros in deze volgorde weg.
- Laat de achterspring staan.
- Zet de motor in zijn achteruit en houd het roer in het midden. Meestal is een stationair toerental van de motor voldoende, geef anders een beetje gas achteruit bij. Nu draait de kop van het schip vrij van de wal.
- Zet de motor vrij en laat de achterspring zo lang mogelijk strak staan. Maak hem dan los, haal hem aan boord en vaar vooruit weg.
Een aanvaring zorgt voor gevaarlijke situaties op het water. Helaas kun je er, zeker als je niet de veroorzaker bent van het ongeluk, niet altijd iets doen om een aanvaring te voorkomen. Het is dus belangrijk om te weten wat je moet doen als er vervolgens iemand overboord slaat. Volg deze stappen wanneer een opvarende overboord gaat:
- Gooi alles wat drijft in het water. Een reddingsboei met licht, een joon en een redlijn zijn aanbevolen, maar niets is te veel.
- Blijf voortdurend naar de drenkeling wijzen en verlies hem niet uit het oog.
- Ga niet zelf het water in!
- Druk op de GPS de MOB-knop in om terug te varen naar de plek waar de drenkeling overboord ging. Houd de drenkeling in de gaten en sla alarm bij de kustwacht.
- Blijf in de buurt van de drenkeling tot er hulp komt en stel het slachtoffer zoveel mogelijk gerust. Blijf alert op tekenen van onderkoeling.
Iemand die overboord is geslagen raakt in het koude Nederlandse water snel onderkoeld. Zorg daarom dat je de verschillende stadia van onderkoeling herkent en dat je weet wat je moet doen.
Bij lichte onderkoeling merk je deze symptomen:
- Oncontroleerbaar rillen.
- Koude, bleke en droge huid. Soms blauwe lippen, oren, vingers en tenen
- De ademhaling gaat van erg snel naar langzaam en oppervlakkig.
- Vermoeidheid en suffigheid.
Bij ernstige onderkoeling komen de volgende symptomen voor:
- Het slachtoffer stopt met rillen
- Dalend bewustzijn
- Verminderde reflexen
- De hartslag daalt
- De spieren worden stijf
- Mogelijk blauwe lippen, oren, vingers en tenen
Als de lichaamstemperatuur te ver daalt is dat dodelijk. Het is dus heel belangrijk om snel in te grijpen als een opvarende overboord slaat.
Volg deze stappen meteen nadat iemand overboord is geslagen:
- Haal de drenkeling wanneer mogelijk horizontaal uit het water. Daarmee voorkom je een shocktoestand.
- Is de drenkeling nog aanspreekbaar? Voorkom verdere afkoeling door natte kleding te verwijderen en pak de drenkeling in in (wollen) dekens of een aluminium reddingsdeken. Pak de benen, de armen en het hoofd afzonderlijk in.
- Laat het slachtoffer op temperatuur komen in een ruimte van 18-20 ºC. Eventueel kun je het slachtoffer opwarmen met je lichaamswarmte. Zorg verder voor rust. Het slachtoffer mag eventueel een warme drank drinken, maar bied zeker geen alcohol aan.
- Een drenkeling die nog rilt mag een warme douche nemen. Begin met watertemperatuur gelijk aan de huidige lichaamstemperatuur en voer de temperatuur dan langzaam op.
- Is het slachtoffer bewusteloos? Leg het slachtoffer dan zo neer dat het hoofd het laagst ligt. Een slachtoffer met een lichaamstemperatuur onder de 30º C moet zo snel mogelijk geëvacueerd worden. Pak het slachtoffer wel meteen in met dekens.
Een van de belangrijkste verplichtingen voor veiligheid aan boord is een dodemanskoord. Dat is verplicht op snelle boten, zoals een speedboot. Een dodemanskoord is een touw dat vast zit aan de dodemansknop op je buitenboordmotor. Bij een ongeluk waarbij je overboord valt gaat de motor daardoor meteen uit. Heel belangrijk dus om ernstige ongelukken te voorkomen.
Een goede voorbereiding is het halve werk. Zorg dus dat je dit altijd bij je hebt op je boot:
- Een volle accu en voldoende brandstof
- Een reddingsvest voor iedere opvarende (dus ook voor huisdieren!)
- Fakkels, lichtkogels, licht voor op de boot en een waterdichte zaklamp
- Een complete EHBO-doos
- Een brandblusser voor als er onverhoopt brand ontstaat. Voorkomen is natuurlijk beter: lees hier alles over brandpreventie op je boot
Wat als je ondanks alle preventiemaatregelen toch te maken krijgt met een ongeluk of schade aan je boot? Met onze bootverzekering ben je altijd goed verzekerd tegen de belangrijkste schaderisico’s. Dat betekent dekking bij ongelukken zoals een aanvaring, maar ook bij brand of diefstal. En ook als je schade veroorzaakt bij iemand anders ben je verzekerd voor de aansprakelijkheid. Meer weten? Lees hier alles over de bootverzekering van a.s.r.
- Zo voorkom je een brand of explosie aan boord
- Diefstalpreventie voor je boot: voorkom dat je boot gestolen wordt!
- De bootverzekering van a.s.r.: dit zijn de nieuwe kenmerken
