Het variabele pensioen van a.s.r.

Ga je met pensioen? Dan koop je met je opgebouwde pensioenkapitaal een pensioen aan. Met het variabele pensioen van a.s.r. kies je voor een pensioen op basis van beleggen. Hierdoor kan je pensioenbedrag ieder jaar stijgen of dalen. De hoogte van je pensioen stellen we ieder jaar op 1 januari vast. Daarbij kijken we naar de rente en de resultaten van de beleggingen. Wil je een variabel pensioen? Dan heb je een pensioenkapitaal van minimaal € 25.000 nodig.

Als je de hoogte van je pensioenbedrag wilt bereken vul je het volgende in:

De hoogte van je pensioenkapitaal
De ingangsdatum
Je geboortedatum

Bereken je pensioen

Is het variabele pensioen van a.s.r. iets voor jou?

Als je je pensioenkapitaal wilt beleggen voor een mogelijk hoger pensioen
Als je financieel risico kunt lopen met de hoogte van je pensioen. De hoogte van je pensioenbedrag is elk jaar anders
Als je vooraf zeker wilt zijn van de hoogte van je pensioen
Als je pensioenbedrag door schommelingen te laag kan worden om je vaste lasten te betalen

Alles over dit product

Bestion Adviesgroep

Een onafhankelijk adviseur kent zijn klanten. Dat vinden we bij a.s.r. belangrijk. Hij kan jou op maat advies geven. Wil je geen advies? Dan kun je het variabele pensioen van a.s.r. ook rechtstreeks bij ons afsluiten, zonder tussenkomst van een adviseur. Je betaalt dan geen advieskosten, maar afsluitkosten.

Sluit af via adviseur Sluit zelf af

Alles over het variabele pensioen van a.s.r.

Hoe werkt het? toon
Hoe werkt het variabele pensioen van a.s.r.?
- Via de pensioenregeling van je werkgever heb je een pensioenkapitaal opgebouwd. Dit kan ook een pensioenkapitaal zijn dat je via een netto pensioenregeling hebt opgebouwd.
- Dit pensioenkapitaal kan bij a.s.r. zijn opgebouwd of bij een andere pensioenuitvoerder.
- Op je pensioendatum koop je een pensioen aan. De hoogte van je pensioen staat dan tot 1 januari van het volgende jaar vast. Je ontvangt dan maandelijks pensioen uit jouw opgebouwde pensioenkapitaal.
- De rest van je opgebouwde pensioenkapitaal blijft belegd. Bekijk de fondsen waarin wij beleggen.
- a.s.r. stelt de hoogte van het pensioenbedrag ieder jaar opnieuw vast. Hierbij wordt rekening gehouden met de dan actuele marktrente, de gemiddelde levensverwachting en de waarde van je beleggingen op dat moment. We voorkomen sterke schommelingen in je pensioen door de resultaten van de beleggingen te spreiden over drie jaar. Dat geeft wat meer rust.
- Vanaf het jaar waarin je 87 jaar wordt, worden de beleggingen stapsgewijs afgebouwd. We zetten je pensioen in 10 jaar om naar een vast pensioenbedrag.
Stel zelf je verzekering samen toon
Stem het variabele pensioen van a.s.r. af op je persoonlijke situatie

Je kunt het variabele pensioen van a.s.r. voor een deel afstemmen op je persoonlijke situatie. Hiervoor moet je een aantal keuzes maken:
- Wel of geen partner pensioen toon
  
  Wil je je partner verzorgd achterlaten als jij komt te overlijden? In de meeste pensioenregelingen koop je met je opgebouwde pensioenkapitaal een pensioen voor jezelf én een partnerpensioen aan. Bij het variabele pensioen van a.s.r. wordt de hoogte van het partnerpensioen ook jaarlijks opnieuw vastgesteld. Maar op het moment dat het partnerpensioen is ingegaan, wijzigt de hoogte niet meer.
  
  Geen of een lager partnerpensioen
  Heb je geen partner? Of heeft je partner zelf een goede pensioenregeling? Dan kun je ervoor kiezen om het variabele pensioen van a.s.r. zonder partnerpensioen af te sluiten. Dit heet ‘uitruilen’ van pensioen. Je ruilt dus het partnerpensioen uit voor een hoger pensioen voor jezelf. Je eventuele partner moet hiervoor altijd toestemming geven.
  
  Extra partnerpensioen
  Andersom kan ook. Is het pensioenkapitaal alleen bestemd voor een pensioen voor jezelf? Maar is er geen of onvoldoende partnerpensioen voor je partner geregeld als jij komt te overlijden? Dan kun je ervoor kiezen om het variabele pensioen van a.s.r. met partnerpensioen af te sluiten. Je ruilt dan een deel van jouw pensioen uit voor (extra) partnerpensioen.
  
  Lees meer over uitruilen
- Kies voor zicht op groei of hogere start toon
  
  Kies de variant die het beste bij je past. Deze keuze kun je later niet meer wijzigen. Het is dus belangrijk dat je deze keuze zorgvuldig maakt.
  
  Kies je voor het variabele pensioen van a.s.r. met zicht op groei
  Het variabele pensioen van a.s.r. met zicht op groei is geschikt voor je als je de koopkracht van jouw pensioen enigszins gelijk wil houden. De verwachting is dat jouw pensioen stijgt door de beleggingsresultaten. In de praktijk kunnen beleggingsresultaten hoger of lager zijn dan verwacht. Jouw pensioen kan dus ieder jaar stijgen of dalen.
  
  Kies je voor het variabele pensioen van a.s.r. met hogere start
  Het variabele pensioen van a.s.r. met hogere start is geschikt voor je als je vanaf het eerste jaar direct een hoger pensioen wil. De verwachting is dat jouw pensioen ongeveer gelijk blijft door de beleggingsresultaten. In de praktijk kunnen beleggingsresultaten hoger of lager zijn dan verwacht. Jouw pensioen kan dus ieder jaar stijgen of dalen. Door het stijgen van de prijzen zal de koopkracht van dit min of meer gelijkblijvende pensioen jaarlijks dalen. Bij tegenvallende resultaten zal dit pensioen sterk dalen. In combinatie met inflatie zal de koopkracht van dit pensioen nog meer dalen.
Iets voor jou? toon
Is het variabele pensioen van a.s.r. iets voor jou?

Kies je voor het variabele pensioen van a.s.r. dan heb je kans op een hoger pensioen, maar je pensioen kan ook (tijdelijk) dalen. Is dit je enige pensioen? Denk dan goed na over de risico’s. Krijg je ook pensioen van andere werkgevers. Dan past het variabele pensioen van a.s.r. mogelijk beter bij jouw financiële situatie.
Het variabele pensioen van a.s.r. is geschikt voor je als:
- Je voor de hoogte van jouw pensioen niet afhankelijk wilt zijn van de rentestand op de pensioendatum.
- Je wilt beleggen met de kans op een hoger pensioen. Ook als je pensioen daardoor ook lager kan worden.
- Je financieel risico kunt en wilt lopen met de hoogte van jouw pensioen. Je pensioen is in de toekomst afhankelijk van beleggingsresultaten, de ontwikkeling van de rentestand en de levensverwachting. Als de resultaten tegenvallen zal je pensioen lager zijn dan verwacht.
Het variabele pensioen van a.s.r. is niet geschikt voor je als:
- Je geen schommelingen wilt in de hoogte van jouw pensioen als gevolg van beleggingen en de ontwikkeling van de rentestand en de levensverwachting.
- Je geen financieel risico kunt of wil lopen met de hoogte van jouw pensioen.
Let op: om een juiste keuze te kunnen maken is het belangrijk dat je weet wat jouw inkomsten en uitgaven zijn na de pensioendatum en welk pensioen hier het beste bij past. En ook hoe de financiële situatie is als jij of je partner overlijdt. Het is belangrijk dat je in een 'slecht weer' scenario voldoende inkomen hebt om jouw uitgaven te kunnen betalen.
Voor- en nadelen toon
De voor- en nadelen van het variabele pensioen
Voordelen
- Je bent voor de hoogte van je pensioen niet afhankelijk van de (momenteel lage) rentestand op de pensioendatum.
- Doordat je belegt met je pensioenkapitaal heb je kans op een hoger pensioen.
- Als je kiest voor de variant met zicht op groei kun je de koopkracht van je pensioen enigszins op peil houden.
Nadelen
- Je hebt geen zekerheid over de hoogte van je pensioen.
- Je pensioen schommelt en zal ieder jaar anders zijn. Als de (belegging)resultaten tegenvallen zal je pensioen lager zijn dan verwacht.
- Als je kiest voor de variant met hogere start stijgt je pensioen niet mee met de inflatie. Dus als de prijzen stijgen kun je ieder jaar minder boodschappen doen van je pensioen.

De hoogte van je variabele pensioen verandert één keer per jaar. Wat bepaalt nu of jouw pensioen stijgt of daalt? Dat hangt af van de beleggingen, de rente en de gemiddelde levensverwachting. Deze onderdelen veranderen en beïnvloeden zo jouw pensioen. Maar het is ook goed om te weten wat deze onderdelen los van elkaar doen. Met andere woorden: wat gebeurt er als één onderdeel verandert en de rest gelijk blijft? Dat zie je hieronder of lees je terug in de brochure 'Impacttabel variabel pensioen'.

We gaan hierbij uit van voorbeeldpersonen. Afhankelijk van jouw leeftijd en situatie kunnen de percentages voor jou anders zijn. Toch krijg je hiermee een goed beeld van wat er gebeurt als één onderdeel verandert.

Algemeen toon

We beleggen voor jou. Zo proberen we jouw pensioen gelijk te houden óf te laten stijgen.

Zicht op groei:

Voorbeeld 1: 67 jaar, alleenstaand Voorbeeld 2: 67 jaar, met partner

Jouw pensioen stijgt als de waarde van jouw beleggingen stijgt met:
-0,7%
-0,7%

Hogere start:

Voorbeeld 1: 67 jaar, alleenstaand Voorbeeld 2: 67 jaar, met partner

Jouw pensioen stijgt als de waarde van jouw beleggingen stijgt met:
1,4%
1,4%

Spreiding toon

We willen de kans verkleinen dat de hoogte van jouw pensioen sterk verandert. Zo worden financiële mee- en tegenvallers, voor zover deze afwijken van de verwachte rendementen, gespreid over een periode van 3 jaar. Er is in bovenstaande tabellen géén rekening gehouden met spreiding.
Gelden deze percentages voor iedereen? toon

Nee. We gaan in deze tabel uit van voorbeeldpersonen. Beide voorbeeldpersonen gaan met pensioen op 67-jarige leeftijd. De ene persoon heeft een partner, de andere niet. Afhankelijk van jouw leeftijd en situatie kunnen de percentages anders zijn voor jou.
Wat gebeurt er met mijn pensioen als deze onderdelen tegelijk veranderen? toon

Kijk hiervoor in het standaardmodel. Ga hiervoor naar 'bereken je pensioen' en vul je gegevens in. Je ziet daar, voorafgaand aan jouw pensioen, wat er onder verschillende economische omstandigheden met jouw pensioen kan gebeuren. Je vindt deze informatie ook terug op jouw jaarlijks pensioenoverzicht en op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Jouw pensioen in de toekomst toon
In onderstaande afbeeldingen zie je hoe je pensioen zich ontwikkelt in verschillende economische omstandigheden. Bij de berekeningen zijn we er vanuit gegaan dat jij en je partner allebei 68 jaar zijn en dat je een pensioenpot hebt van € 100.000.
Voorbeeld 1: variabel pensioen met hogere start, zonder inflatiecorrectie
Je kiest voor een variabel pensioen met hogere start. In dit voorbeeld start je met een bedrag van € 440. Als de beleggingen het doen zoals verwacht, dan blijft je pensioen ongeveer gelijk. In de praktijk kunnen beleggingsresultaten hoger of lager zijn dan verwacht. Jouw pensioen kan dus ieder jaar stijgen of dalen. Vanaf het jaar dat je 96 wordt wijzigt je pensioenbedrag niet meer.

Voorbeeld 2: variabel pensioen met hogere start, met inflatiecorrectie
Als we rekening houden met het stijgen van de prijzen ziet de koopkracht van je pensioen er als volgt uit. Bij verwachte economische omstandigheden zal de koopkracht van je min of meer gelijkblijvende pensioen dus dalen. Je kunt dus steeds minder boodschappen kunnen doen van je pensioen. Bij tegenvallende omstandigheden (slecht weer) daalt de koopkracht van je pensioen zelfs sterk.

Voorbeeld 3: variabel pensioen met zicht op groei, zonder inflatiecorrectie
Je kiest voor het variabele pensioen met zicht op groei. In dit voorbeeld start je dan met een bedrag van € 390. Als de beleggingen het doen zoals verwacht, dan zal je pensioen stijgen. In de praktijk kunnen beleggingsresultaten hoger of lager zijn dan verwacht. Jouw pensioen kan dus ieder jaar stijgen of dalen. Vanaf het jaar dat je 96 wordt, wijzigt je pensioenbedrag niet meer.

Voorbeeld 4: variabel pensioen met zicht op groei, met inflatiecorrectie
Als we rekening houden met het stijgen van de prijzen blijft de koopkracht van je pensioen bij verwachte economische omstandigheden redelijk gelijk. Je kunt dus ongeveer hetzelfde kopen van je pensioen. Bij tegenvallende omstandigheden (slecht weer) daalt de koopkracht van je pensioen. Na het jaar dat je 96 wordt daalt de koopkracht licht.

Bereken je pensioen
Meer over de beleggingen toon

Binnen het variabele pensioen van a.s.r. beleggen wij je pensioenkapitaal in een door a.s.r. samengestelde beleggingsmix. Deze beleggingsmix bestaat uit 37,5% zakelijke waarden (aandelen en vastgoed) en 62,5% vastrentende waarden (obligaties).
Wij beleggen voor u in de volgende fondsen:
ASR Pensioen Mixfonds Neutraal
ASR Pensioen Bedrijfsobligatiefonds
ASR Pensioen Staatsobligatiefonds 10 - 15

Je hebt niet de mogelijkheid om zelf te kiezen in welke fondsen wij beleggen.

Bekijk de beleggingsbrochure voor alle informatie.
Duurzaam beleggen toon
Hoe beleggen wij duurzaam?
- Duurzaam beleggen toon
  
  Onze beleggingen mogen de mens, de maatschappij en het milieu niet schaden. Daarom moeten alle beleggingen voldoen aan strenge duurzaamheidseisen. Hiervoor gebruiken we al sinds 2007 ons Socially Responsible Investment (SRI)-beleid. Dit beleid bevat onze criteria op het gebied van duurzaamheid. Hierin beschrijven we hoe we duurzaamheidsrisico’s meewegen in onze beleggingsbeslissingen. Daarnaast passen we het beleid periodiek aan op basis van nieuwe inzichten, doelstellingen en verwachtingen.
  Landen en bedrijven die niet aan onze criteria voldoen, sluiten we uit van onze beleggingsportefeuille. En we investeren juist extra in landen en ondernemingen die bijdragen aan een duurzame maatschappij. Hoe we dat doen? Op basis van positieve selectiecriteria maken we een rankschikking van bedrijven en landen die vooroplopen op het gebied van duurzaamheid. Dit zijn landen en bedrijven die inzetten op de energietransitie en het tegengaan van risico’s van klimaatverandering. Maar ook gezondheidszorg en onderwijs zijn belangrijke thema’s voor ons.
  
  Wist je dat?
  
  We zijn bij a.s.r. trots op onze duurzame beleggingen. Al onze beleggingsactiviteiten zijn ondergebracht bij ASR Vermogensbeheer N.V. Dus of je nou een pensioen bij ons opbouwt, een autoverzekering of een hypotheek afsluit: je premie wordt altijd belegd door dezelfde experts volgens dezelfde strenge regels.
- Sustainable Finance Action Plan toon
  
  De financiële sector speelt een belangrijke rol in een groenere en duurzamere economie. Op Europees niveau is er nu een actieplan opgesteld: het Sustainable Finance Action Plan. Dit plan moet de financiële sector er toe bewegen om meer te beleggen in activiteiten die zich richten op de langere termijn en op duurzaamheid. a.s.r. is zich al langer bewust van die rol en we zijn hier sinds 2007 serieus mee bezig.
  Eén van de Europese wetten die voortvloeit uit het actieplan is de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR). De SFDR heeft als doel om informatieverschaffing over duurzame beleggingen binnen de financiële sector te verbeteren. We geven graag inzicht in hoe we beleggen en waarom. Naast ons Socially Responsible Investment (SRI)-beleid doen we dit nu ook via een Principles Adverse Impact Statement. In dit ‘PAI-Statement’ beschrijven we de belangrijkste ongunstige effecten van ons beleggingsbeleid op duurzaamheid. Hierin geven we ook een toelichting op de waarschijnlijke effecten van duurzaamheidsrisico’s op rendement. Daarnaast maken we kwartaalberichten waarin we de acties beschrijven die we nemen op het gebied van duurzaamheid. Die berichten vind je op de website Duurzame belegger. Daar vind je ook ons stembeleid, ons beloningsbeleid en onze gedragscodes.
  In Europese taal
  Het variabele pensioen van a.s.r. is een financieel product dat duurzaamheid promoot in de zin van Artikel 8 van de SFDR. Dat komt omdat alle onderliggende beleggingsfondsen tenminste in lijn zijn met artikel 8 van de SFDR. De beleggingsstrategie en duurzame kenmerken per onderliggend beleggingsfonds beschrijven we in de prospectussen en informatiememoranda. Deze vind je op de pagina Fondsen en koersen.
Wat betaal je aan kosten? toon

Wat kost het variabele pensioen van a.s.r.?

Afsluitkosten
Sluit je het variabele pensioen van a.s.r. zonder adviseur af? Dan zijn de afsluitkosten € 175. Dit zijn kosten voor werkzaamheden die a.s.r. doet om je pensioenaankoop te begeleiden, zoals het maken van een offerte en het verzamelen van alle documenten die nodig zijn om de aankoop uit te voeren. Deze kosten betaal je in één keer aan ons.

Advieskosten
Schakel je een adviseur in. Dan betaal je advieskosten. Deze betaal je direct aan de adviseur.

Administratiekosten
We rekenen een vast bedrag voor het aanbieden en afsluiten van de verzekering. Je kunt denken aan de kosten voor de ontwikkeling, de acceptatie en de kosten voor het invoeren van de verzekering in de administratie. Deze kosten zijn maximaal €700.

Ook rekenen we kosten voor het maandelijks uitbetalen van je pensioen en het beheer van de beleggingen. Deze kosten zijn maximaal € 5,50 per maand, gedurende de hele looptijd van de verzekering. Het totaalbedrag aan administratiekosten halen we in één keer van je pensioenkapitaal af. Het totaalbedrag is nooit meer dan 15% van je pensioenkapitaal met een minimum van € 1500.

Kosten beleggingsfondsen
Een overzicht van de kosten van de beleggingsfondsen vind je in de beleggingsbrochure.

Hoe werkt het beleggen met je pensioenpot?
Bekijk meer over de kosten van het variabele pensioen.
Belastingen toon

Je pensioen en de Belastingdienst

Over je pensioen betaal je belasting. Wij vermelden in onze communicatie altijd de bruto pensioenbedragen. Het pensioenbedrag dat je op je bankrekening ontvangt is lager. Dat komt omdat we loonbelasting en premies van dit bedrag inhouden. In januari krijg je van ons een jaaropgave over het afgelopen jaar. Deze kun je gebruiken bij je aangifte inkomstenbelasting.

Let op: koop je het variabele pensioen van a.s.r. vanuit een netto pensioenkapitaal? Dan houden wij geen belasting in.

Loonheffingskorting

Wij houden bij het inhouden van de belasting geen rekening met de 'loonheffingskorting’. Dit is een belastingvermindering waar iedereen recht op heeft. De kans is namelijk groot dat je niet alleen van ons een inkomen of pensioen ontvangt. Als iedere verzekeraar of instantie rekening houdt met heffingskorting, moet je na je belastingaangifte mogelijk geld terugbetalen aan de Belastingdienst. Wil je dat wij de loonheffingskorting wél toepassen op je pensioenbedrag? Geef dit dan aan ons door als je het variabele pensioen van a.s.r. aankoopt.
Stappenplan afsluiten toon
Zo vraag je het variabele pensioen van a.s.r. aan

Je kunt het variabele pensioen van a.s.r. op twee manieren afsluiten: via je adviseur of zelf online. Kies je voor zelf afsluiten, dan start je met een voorbeeldberekening.
- Stap 1: Bekijk de mogelijkheden en maak een berekening toon
  Je voert online de gegevens in die nodig zijn voor een voorbeeldberekening:
  
  Je totaal opgebouwde pensioenkapitaal
  
  De ingangsdatum van je pensioen
  
  Je geboortedatum
  
  Of je een partnerpensioen wilt verzekeren
  
  Maak een berekening
- Stap 2: Hoe sluit je dit product af? toon
  
  Ben je na het zien van de mogelijkheden bij a.s.r. geïnteresseerd in een offerte? Dan kun je kiezen: zelf afsluiten via de knop ‘Offerte aanvragen’ of via een adviseur. Een adviseur kijkt of het variabele pensioen van a.s.r. past bij je wensen en situatie. Als je zelf wilt afsluiten, stellen we je online een paar vragen om je kennis en ervaring te toetsen. Je kunt alleen zelf een offerte aanvragen als je hiervoor voldoende punten scoort.
  
  Vind een adviseur Sluit zelf af
- Stap 3: Je krijgt een offerte toon
  Op basis van jouw wensen en mogelijkheden krijg je een offerte. Hierin staat onder andere:
  
  De hoogte van het pensioenbedrag in het eerste jaar. En een schatting van het verwachte pensioen in de toekomst.
  
  Hoe lang de offerte geldig is.
  
  Wat je verder moet doen om je pensioen bij a.s.r. aan te kopen.
- Stap 4: Je beslist of je akkoord gaat toon
  
  Ga je akkoord met de offerte? Onderteken dan het akkoordformulier dat je bij de offerte hebt ontvangen. Vervolgens moet je de afsluitkosten betalen. Heb je je pensioenkapitaal opgebouwd bij een andere verzekeraar? Dan moet je de andere verzekeraar vragen dit pensioenkapitaal naar ons over te maken.
- Stap 5: Je pensioen kan ingaan toon
  
  Op de pensioendatum stellen we definitief vast hoe hoog je pensioenbedrag wordt.
  Krijgen wij het pensioenkapitaal later binnen? Of is het kapitaal hoger of lager? Dan maken we een nieuwe berekening. Je daadwerkelijke pensioen kan daardoor hoger of lager zijn.
Meer over a.s.r. toon

Waarom steeds meer mensen kiezen voor a.s.r.

Bij a.s.r beleggen we alleen in duurzame fondsen, investeren we niet in wapenhandel en stimuleert ons beloningsbeleid integer werken. Ook bij onze huisvesting en producten nemen we onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. Zo willen we Nederland verzekeren van een goede toekomst.
Meer over a.s.r.
Extra info & downloads toon
Voorwaarden toon
- Voorwaarden Variabele pensioen

	Voorbeeld 1: 67 jaar, alleenstaand	Voorbeeld 2: 67 jaar, met partner
Jouw pensioen stijgt als de waarde van jouw beleggingen stijgt met:	-0,7%	-0,7%

	Voorbeeld 1: 67 jaar, alleenstaand	Voorbeeld 2: 67 jaar, met partner
Jouw pensioen stijgt als de waarde van jouw beleggingen stijgt met:	1,4%	1,4%

	Voorbeeld 1: 67 jaar, alleenstaand	Voorbeeld 2: 67 jaar, met partner
Stijgt de waarde van je zakelijke waarden met 20%? Dan stijgt jouw pensioen met:	8,8%	8,8%
Daalt de waarde van je zakelijke waarden met 20%? Dan daalt jouw pensioen met:	8,8%	8,8%

	Voorbeeld 1: 67 jaar, alleenstaand	Voorbeeld 2: 67 jaar, met partner
Stijgt de waarde van je zakelijke waarden met 20%? Dan stijgt jouw pensioen met:	8,8%	8,8%
Daalt de waarde van je zakelijke waarden met 20%? Dan daalt jouw pensioen met:	8,8%	8,8%

	Voorbeeld 1: 67 jaar, alleenstaand	Voorbeeld 2: 67 jaar, met partner
Stijgt de rente met 1%? Bijvoorbeeld van 1 naar 2%? Dan stijgt jouw pensioen met:	6,0%	8,2%
Daalt de rente met 1%? Bijvoorbeeld van 2 naar 1%? Dan daalt jouw pensioen met:	6,0%	8,1%

	Voorbeeld 1: 67 jaar, alleenstaand	Voorbeeld 2: 67 jaar, met partner
Stijgt de rente met 1%? Bijvoorbeeld van 1 naar 2%? Dan stijgt jouw pensioen met:	1,0%	3,0%
Daalt de rente met 1%? Bijvoorbeeld van 2 naar 1%? Dan daalt jouw pensioen met:	0,9%	3,0%

	Voorbeeld 1: 67 jaar, alleenstaand	Voorbeeld 2: 67 jaar, met partner
Stijgt de gemiddelde levensverwachting met één jaar ten opzichte van onze eerdere verwachting? Dan daalt jouw pensioen met:	4,9%	4,1%
Daalt de gemiddelde levensverwachting met één jaar ten opzichte van onze eerdere verwachting? Dan stijgt jouw pensioen met:	5,4%	4,5%

	Voorbeeld 1: 67 jaar, alleenstaand	Voorbeeld 2: 67 jaar, met partner
Stijgt de gemiddelde levensverwachting met één jaar ten opzichte van onze eerdere verwachting? Dan daalt jouw pensioen met:	4,2%	3,3%
Daalt de gemiddelde levensverwachting met één jaar ten opzichte van onze eerdere verwachting? Dan stijgt jouw pensioen met:	4,6%	3,6%