Wanda de Kanter, longarts in het Antoni van Leeuwenhoek, was de afgelopen weken weer volop op tv te zien. Zij werkt vol overtuiging mee aan de a.s.r.-campagne. ‘Als je als bedrijf zo zichtbaar tegen de tabaksindustrie bent, heb je echt impact.’
Wanda behandelt als longarts dagelijks patiënten met longkanker. ’Bijna 90 procent van deze ziektegevallen had voorkomen kunnen worden als zij niet als kinderen verslaafd waren geraakt aan de sigaret. Ik zie die patiënten, maar vele anderen zien hen niet. Hoe kan het dat niemand zich druk maakt dat twee op de drie rokers doodgaan door het roken? Een kwart al voor zijn pensioen. Dat zijn 20.000 doden per jaar in Nederland.’
Zij ziet dat mede sinds de start van de a.s.r.-campagne steeds meer bedrijven hun beleggingen in de tabaksindustrie terugtrekken. ‘Dat gaat de goede kant op. Maar er zijn nog steeds 60.000 verkooppunten en er komen zelfs plekken bij. Bijvoorbeeld bij studentenverenigingen en toeristenwinkels. En ophaalpunten van bol.com zijn altijd bij verkoopplekken van sigaretten. De macht van de tabaksindustrie is groot. Ik wil graag de discussie in stand houden dat roken dodelijk verslavend en levensgevaarlijk is. En de tabaksindustrie meer in de criminele hoek neerzetten omdat zij die sigaret met opzet, bewust, zo verslavend maakt dat twee van de drie kinderen die de sigaret probeert een dagelijkse roker wordt.
Tabak heeft op veel meer gebieden gevolgen. ‘Bijvoorbeeld duurzaamheid. Het milieu. Voor de productie is een enorme hoeveelheid ontbossing nodig. De grond wordt vervuild met pesticiden. Een triljoen filters belanden in de oceaan en giftige stoffen komen daaruit vrij. En er is heel veel kinderarbeid op tabaksplantages. Kinderen die in de regen tabak van de plantages moeten halen kunnen niet naar school en ze hebben last van de green leaf sickness: duizelig, misselijk, hoofdpijn en buikpijn. Er is geen sigaret in Nederland te koop waar geen kinderarbeid aan te pas is gekomen. Als je als bedrijf hiertegen bent, zoals a.s.r., dan maak je echt impact.’
De reacties op haar deelname aan de campagne variëren. ‘De een vindt het stoer, de ander vraagt zich af of ik me hiervoor moet lenen. En mijn antwoord daarop is volmondig ja. Mijn gage gaat naar de Stichting Rookpreventie Jeugd en die kan het geld heel goed voor acties gebruiken. Juist kinderen moeten beschermd worden. Die hebben geen benul van de gevolgen, maar worden door de tabaksindustrie gezien als replacementsmokers. Degenen die de plaats moeten innemen van rokers die overlijden om omzet te blijven draaien. De stichting, die ik samen met collega-longarts Pauline Dekker heb opgezet, heeft tot doel om tabak uit te bannen uit de samenleving en roken geschiedenis te maken. Dat kan alleen door te zorgen dat er geen nieuwe rokers meer bijkomen.’