Oppassen geblazen: slaperigheid achter het stuur
Waarom is vliegen zo populair? Het aantal passagiers op Nederlandse luchthavens is vanaf 1997 van 32 miljoen gestegen naar maar liefst 79 miljoen in 2018. Dat is een enorme groei. Er zijn veel redenen te bedenken waarom mensen graag vliegen, maar de belangrijkste is de opkomst van budgetvliegers. Het is in de meeste gevallen gemakkelijk, goedkoop en snel.
Je zoekt online via een of andere handige vergelijkingssite de beste deal. En na een paar muisklikken verder plus het bovenhalen van je creditcard is je reis geboekt. Maar ook aanbieders van pakketreizen maken hier handig gebruik van. En voor je het weet, zit je te genieten in de heerlijke Turkse of Spaanse zon.
Maar de laatste tijd staat het vliegen, bijvoorbeeld naar je vakantiebestemming, meer en meer ter discussie. Sommige mensen hebben zelfs last van 'vliegschaamte'. Dat is zoiets als je schamen omdat je met een vliegtuig reist. Terecht of onterecht? Daar zal iedereen wel een mening over hebben. Je kunt inmiddels op bijvoorbeeld deze speciale website de impact op het klimaat van jouw vakantie berekenen.
Maar er is volgens mij nog een reden waarom vliegen zo populair is. Het is een transportvorm die wordt gezien als (relatief) veilig. Voor mensen met vliegangst is dit natuurlijk anders, maar voor de meesten onder ons is vliegen de gewoonste zaak van de wereld. Net alsof je op de bus stapt.
Deze reputatie heeft de luchtvaartsector zorgvuldig opgebouwd door hieraan veel aandacht te besteden. Als je in het vliegtuig zit, krijg je veiligheidsinstructies, tijdens het opstijgen en landen dient je mobiele telefoon op vliegtuigstand te staan. Is er een uitgebreid opleidingsprogramma voor het vliegtuig- en grondpersoneel en kennen we natuurlijk allemaal de bekende datarecorder ook wel bekend als de 'zwarte doos', om een paar voorbeelden te noemen.
Deze 'zwarte doos' zal binnenkort ook een vast onderdeel gaan uitmaken van alle auto's die vanaf 2022 nieuw verkocht worden. Ze moeten uitgerust worden met een hele reeks geavanceerde veiligheidsvoorzieningen. Hierover is recent een politiek akkoord gesloten.
Waar moet je dan aan denken? Fabrikanten worden verplicht een intelligente snelheidsassistent (dit is een soort snelheidsbegrenzer), een aansluitpunt voor een alcoholslot, noodremsystemen, verbeterde gordels en een hulpmiddel om in de rijstrook te blijven standaard in te bouwen in alle nieuwe modellen. Een camera of sensor moet achteruit rijden veiliger maken. en ook de eerder genoemde datarecorder of ‘zwarte doos’ bij een ongeval wordt verplicht.
En nu komt het: het wordt ook verplicht om een waarschuwingssysteem in te bouwen dat slaperigheid en smartphonegebruik van de bestuurder opmerkt. En dit is een fantastische ontwikkeling. Slaperigheid achter het stuur is verantwoordelijk voor maar liefst 50% van de dodelijke verkeersongevallen. En de smartphone heeft ook al tot veel ellende in het verkeer geleid.
Dat je niet moet sollen met waarschuwingssystemen, maakt de recente uitspraak van een Nederlandse rechter op interessante wijze duidelijk. Een automobilist negeerde 21 kilometer lang een waarschuwingslampje waardoor zijn auto plotseling stopte en een achterligger op hem reed. Deze automobilist werd veroordeeld met een taakstraf van 40 uur. Met zo’n datarecorder wordt het dus mogelijk om dergelijke ‘overtredingen’ zoals controlelampjes, slaperigheid of gebrek aan concentratie achter het stuur snel te achterhalen. En dit blijft dan niet zonder gevolgen.
Dit zal met zekerheid leiden tot een gedragsverandering bij automobilisten. Want als iets gemeten wordt, dan gaan mensen hier vaak ook meer op letten. Denk maar aan flitspalen of snelheidscontroles. Wat in 2011 nog tot veel ophef leidde, lijkt vanaf 2022 het nieuwe normaal te worden. In dat jaar werd bekend dat TomTom hardrijdersinfo doorverkocht aan de politie. Maar met de nieuwe snufjes in auto’s wordt het dus ook mogelijk om automatisch privacy gevoelige informatie door te spelen naar bijvoorbeeld de politie. Iets waarover het laatste woord waarschijnlijk nog niet is gezegd.
Een ding is zeker: autorijden wordt vanaf 2022 een stuk veiliger, maar de overschakeling zal natuurlijk geleidelijk gaan. Over vijf of tien jaar later zullen we hier zeker de positieve effecten van zien. Daarnaast staat de ontwikkeling van zelfrijdende auto’s ook niet stil en zal ook dit een positief effect hebben op de verkeersveiligheid als je kijkt naar de statistieken van Google (Waymo), Tesla of Uber. Het grootste pluspunt is dat slaperigheid achter het stuur hiermee structureel wordt aangepakt. Want de laatste overheidscampagne ‘Word geen slaaprijder‘ dateert uit 2011. Trouwens geen slecht idee om deze campagne ook weer eens onder het stof vandaan te halen. Kortom: het aantal vermoeide automobilisten en vrachtwagenchauffeurs zal sterk dalen en dit is een grote vooruitgang. Veilige reis!
Floris Wouterson is slaapexpert en is gespecialiseerd in het helpen van ondernemers, atleten en high performers om met slaap hun prestaties, humeur en levenskwaliteit sterk te verbeteren. Hij is een veelgevraagd spreker en adviseur van bedrijven en de auteur van de bestseller SuperSlapen, wat een 5 sterren review kreeg van het NRC Handelsblad en als
beste boek werd gekozen van de boeken over slaap die in een jaar tijd zijn verschenen. Meer info vind je op zijn website.
