Merel en Ruud maakten van hun achtertuin een voedselbos
Het begon met een kleine moestuin in de tuin van de ouders van Ruud. Inmiddels zijn Merel (26) en Ruud (27) verhuisd naar een vrijstaande woning in het Brabantse Heeswijk-Dinther met een lap grond van 5000m2. Ze legden een productief voedselbos aan en zijn daardoor gedeeltelijk zelfvoorzienend. Merel vertelt er alles over.
‘Een voedselbos is een door de mens gecreëerd plantensysteem met veel eetbare soorten. Het lijkt eigenlijk een beetje op een bosrand waar van alles eetbaars groeit. Toen wij hier kwamen wonen wilden we de tuin zo inrichten dat alles wat we gingen planten iets voor ons zou doen. Alles moest eetbaar zijn. Van een voedselbos hadden we nog nooit gehoord. Toen we met een bevriende boomkweker onze wensen bespraken zei hij: ‘Ik weet wat jullie willen, een voedselbos.’ Als een malle zijn we ons toen gaan verdiepen in dit systeem. In 2018 plantten we de eerste fruitbomen en in het najaar van 2019 de rest van ons voedselbos. Sinds drie maanden zijn we zelfstandig ondernemer en is ons voedselbos onderdeel van ons bedrijf Eufloria.’
‘Bij mij begon dat tijdens mijn opleiding docent Aardrijkskunde. Ik leerde over de impact die de kledingindustrie heeft op mens en milieu en besloot alleen nog maar tweedehands kleding of kleding van duurzame merken te kopen. Ik ging steeds een beetje duurzamer leven. Ruud is met de natuur opgevoed. Zijn opa en oma hadden al een moestuin en kippen. Zij hebben er ook voor gepleit dat wij een eigen moestuin kregen in de tuin van Ruud zijn ouders, waar we toen woonden. We hadden er zoveel plezier in dat we steeds vaker droomden van een vrijstaande woning met veel grond. Het liefst hadden we een tiny woning gekocht, maar met een grote lap grond erbij zijn die niet te vinden. In 2017 kochten we dit huis met behulp van een familiehypotheek voor €375.000.’
‘Ruud is een autodidact. Hij heeft zichzelf in twee jaar tijd echt enorm veel geleerd. Ieder vrij uurtje zat hij met zijn neus in de boeken, keek filmpjes op internet, las mee op fora en sprak met veel mensen. En ik leer vervolgens weer van Ruud. Ik loop er dus eigenlijk een beetje achteraan, haha.’
‘Naast het runnen van ons eigen voedselbos zijn we ook beheerders van Den Food Bosch, een initiatief van een Duits stel. Het is een experiment om te kijken in hoeverre een voedselbos de bestaande landbouw kan vervangen en aanvullen. Toen de initiatiefnemers vorig jaar weer naar Duitsland vertrokken zochten ze iemand die het voedselbos wilde beheren en wilde onderzoeken of het systeem rendabel kon zijn. Wij doen het onderhoud en bedenken manieren om de productie af te zetten. Het geld dat we daarmee verdienen mogen we zelf houden. Zo hebben we laatst voor een klein bedrag stekworkshops gegeven. Hartstikke leuk en gewild ook. We verdienen ook geld met het geven van rondleidingen en adviezen. En we maken ontwerpen van bijzondere tuinen voor mensen en helpen hen met het aanvragen van subsidie, want er zijn verschillende potjes bij gemeenten daarvoor. In het hoogseizoen zet ik wel eens een kraampje aan de weg waarin ik onze eigen groente en fruit verkoop. Laatst hadden we een gesprek gehad met een chef-kok van een restaurant in de omgeving. Misschien dat we gaan samenwerken. Of we hier uiteindelijk onze boterham mee kunnen verdienen? Daar kan ik nu nog niets zinnigs over zeggen want we zijn pas een paar maanden bezig. Dus stel die vraag over een maand of negen nog maar eens.’
‘De eerste jaren wel maar dat wordt minder zodra de plantengroei groter wordt. Het Den Food Bosch-voedselbos bestaat nu drie jaar en de bodem heeft zich al zo goed ontwikkeld dat er voldoende water is opgeslagen waardoor we in de zomermaanden niet hoeven te sproeien. Ons eigen voedselbos is nog jong. Daar hebben we deze zomer wel met gietertjes rondgelopen.’
‘Dat valt eigenlijk erg mee. We doen alleen klein onderhoud. We hoeven niet te ploegen, niet te zaaien en mesten en we gebruiken geen gif. Het bos onderhoudt zichzelf. Inmiddels zijn we bezig een voorraad uit ons eigen bos en moestuin aan te leggen. Uien, aardappels, knoflook en droogbonen. We kunnen bijna een jaar vooruit. En wat we zelf niet op kunnen maken delen we met familie. Of we nog naar de supermarkt gaan? Zeker. Groente, fruit, noten en kruiden kopen we niet, dus die afdeling slaan we over. Maar we kopen wel pasta, meel en rijst bijvoorbeeld. En af en toe een glas cola en zak chips vinden ook wij lekker hoor. Maar we geven niet veel uit aan boodschappen. Ik denk zo’n €30 per week. En we eten geen vlees. Dat scheelt ook in de kosten.’
‘De Japanse wijnbes is mijn favoriet. Het is een heel klein besje, net een snoepje. In het commerciële circuit is hij niet te koop vanwege de korte houdbaarheid en lastige oogst.'
‘Een aantal jaar geleden had duurzaamheid nog een stoffig geitenwollensokken imago. Duurzaamheid raakt meer in, maar ik heb wel het idee dat veel mensen denken dat duurzaam ook duur betekent. Dan denken mensen dat ze een elektrische auto moeten kopen of alleen biologische producten in huis moeten halen waar toch al snel het etiket duur op geplakt zit. Dat hoeft helemaal niet zo te zijn. Probeer eens zelf wat te laten groeien, dat kost bijna niks.’
‘Begin – als je het leuk vindt – met een kleine moestuin van 1m2. Bedenk eerst wat je graag zou willen eten. Snijbiet bijvoorbeeld is een makkelijk gewas, maar de meeste mensen weten niet wat ze ermee moeten. Kies maximaal vier gewassen die je wil verbouwen en verdiep je erin. Lees boeken en zoek informatie op internet. Vind je een moestuin niet leuk? Kies dan voor vaste planten. Bijvoorbeeld rozemarijn, munt of salie. Die kruiden komen ieder jaar weer terug. Of plant een frambozenstruikje of een fruitboom. Kies wat jij leuk vindt en bij je past. Als je dat doet, dan heeft iedereen groene vingers.’
