Oorzaken (ziekte)verzuim: herkennen en aanpakken

Voorafgaand aan een ziekmelding speelt er vaak al van alles. Zo kun je bijvoorbeeld alert zijn op signalen van stress, vermoeidheid en futloos gedrag. Door op tijd signalen te herkennen en de oorzaak te achterhalen, kun je verzuim voorkomen én werken aan een structurele oplossing. Hieronder vind je alle informatie over hoe je signalen herkent, de belangrijkste oorzaken van verzuim en hoe je verzuim aanpakt.

Snel naar:

Wat zijn de meest voorkomende oorzaken van (ziekte)verzuim?
- Oorzaken werkgerelateerd ziekteverzuim
- Oorzaken niet werkgerelateerd ziekteverzuim
Signalen herkennen van toekomstig (ziekte)verzuim
Hoe kun je omgaan met signalen van (ziekte)verzuim?
Meer over verzuim in je bedrijf

Om goed met verzuim aan de slag te gaan, moet je weten wat in jouw bedrijf het meeste verzuim veroorzaakt. De oorzaken van ziekteverzuim zijn op te splitsen in werkgerelateerd en niet-werkgerelateerd (ook wel privé). Dit heeft onder andere te maken met de branche, het bedrijf en het type werk dat er gedaan wordt. Zo kennen branches met zwaardere fysieke of mentale belasting, zoals de gezondheidszorg en de bouw, bijvoorbeeld veel werkgerelateerd verzuim.

Werkgerelateerd ziekteverzuim wordt meestal veroorzaakt door belastende arbeidsomstandigheden. Deze omstandigheden zijn onder te verdelen in omgevingsfactoren en zowel fysieke als psychosociale arbeidsbelasting.

Psychosociale arbeidsbelasting (PSA)

Onder psychosociale arbeidsbelasting verstaan we werkstress, werkdruk, fysiek of mentaal zwaar werk en problemen met de leiding van de organisatie, collega's of klanten. Dit kan bijvoorbeeld leiden tot overspannenheid (surmenage) of een burn-out. Psychische klachten worden vaak veroorzaakt door werkdruk en stress, meestal in combinatie met problemen in de privésfeer. Uitval door psychische klachten is de afgelopen jaren fors toegenomen. Zo blijkt uit data van het CBS dat 42 procent van de arbeidsongeschiktheidsverzekeringen in 2020 werd verstrekt op basis van psychische klachten. Weet dus wat er speelt bij je medewerkers en leer een burn-out herkennen. Zo kun je op de juiste momenten ingrijpen, de druk wat verlichten en mogelijk een burn-out voorkomen. Lees ook meer over hoe je als werkgever stress vermindert bij je medewerkers.

Download de whitepaper Burn-out voorkomen

Fysieke arbeidsbelasting

Fysieke klachten, ook wel klachten aan het bewegingsapparaat, zijn een belangrijke oorzaak van verzuim. Je kunt denken aan rugklachten en klachten aan gewrichten zoals polsen en knieën. De oorzaken hiervoor kunnen heel verschillend zijn. In bedrijven met lichamelijk zwaar werk, zullen rug- en knieklachten vaker voorkomen dan bij een kantoorbaan. Terwijl bij een kantoorbaan waar veel met computers gewerkt wordt, weer veel hand- en polsklachten voorkomen. Ook wel bekend als RSI-klachten. Dat kan ook gelden voor mensen die veel zittend werk doen en een verkeerde houding hebben. Door een werkplekonderzoek uit te laten voeren, kun je zien welke verbeteringen van de werkplek mogelijk zijn. Als je die vervolgens doorvoert, verminder je de kans op arbeidsongevallen, blessures en ziekte. Met een werkplekonderzoek kun je dus ziekteverzuim voorkomen. Lees meer over jouw verplichtingen als werkgever in de Arbowet.

Omgevingsfactoren

Als medewerkers werken in een gevaarlijke of risicovolle omgeving, is de kans op ziekteverzuim groter. Denk aan werken in lawaai, heftige weersomstandigheden, met gevaarlijke stoffen of zware materialen. Dit heeft invloed op de gezondheid en veiligheid van werknemers en vergroot de kans op bedrijfsongevallen.

Maar verzuim kan ook ontstaan door de leefstijl of privé- omstandigheden van je medewerkers.

Ziekteverzuim door privéproblemen

Werknemers nemen privé problemen vaak mee naar het werk en omgekeerd. Een goede werk-privé balans is dan ook belangrijk om het verzuim laag te houden. Niet werkgerelateerd ziekteverzuim loopt uiteen van sportblessures tot andere problemen of bijzondere omstandigheden. Denk aan verzuim door een overlijden, een miskraam, relatieproblemen, een ziek familielid of financiële problemen. Deze omstandigheden kunnen impact hebben op de gezondheid van medewerkers. In alle gevallen is oprechte interesse en steun van de werkgever belangrijk. Als medewerkers open kunnen praten, zorgt dit voor minder verzuim door privé-omstandigheden.

Ziekteverzuim door leefstijl

Hoe gezonder je leeft, hoe minder vaak je ziek bent. Toch is dit lastig vol te houden voor veel mensen. Veel verzuim wordt veroorzaakt door klachten die ontstaan door overgewicht, roken, verslavingen en te weinig lichaamsbeweging. Daarnaast werken we allemaal steeds langer door en krijgen we bij ziekteverzuim ook steeds vaker te maken met zogenaamde ouderdomsklachten, zoals hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk, suikerziekte en kanker. Een gezonde levensstijl helpt bij het voorkomen van veel van deze ouderdomsklachten. Het wettelijk verplichte Preventief medisch onderzoek (PMO) helpt je om de gezondheidsklachten door leefstijl in kaart te brengen.

En wil je je medewerkers in beweging krijgen? Kijk dan eens naar ons bewegingsprogramma a.s.r. Vitality.

Om signalen van toekomstig verzuim te herkennen, is het belangrijk om betrokken te zijn bij je medewerkers. Ga regelmatig het gesprek aan en blijf op de hoogte van wat er zich binnen je bedrijf afspeelt. Dit kan bijvoorbeeld met een maandelijks gesprek met je medewerker of een anonieme enquête zoals de eMood. Moedig je medewerkers aan om, als er iets is, ook zelf naar jou toe te komen.

Let op de volgende signalen. Jouw medewerker:

ziet er futloos en vermoeid uit;
lijkt gestrest en werkt vaak tot laat door;
is kortaf, prikkelbaar of juist stil en besluiteloos;
geeft zelf aan fysieke of psychische klachten te hebben;
gedraagt zich anders. Denk aan: slechtere prestaties, problemen met klanten, minder omgaan met collega's of vaker te laat komen;

Een ander duidelijk signaal dat het niet goed gaat met een medewerker, is als collega’s dit bij je aangeven.

Ga altijd het gesprek aan als je signaleert dat het niet goed gaat met je medewerker. Vertel eerlijk wat je is opgevallen en vraag of er iets aan de hand is. Zorg dat je tijd hebt om naar het verhaal van je medewerker te luisteren. Heb begrip voor de situatie. Dit zorgt voor een open gesprek waardoor de medewerker zich kan ontspannen. Laat merken dat je er voor je medewerker bent. Kijk samen naar structurele oplossingen en werk deze uit in een plan. Denk aan kleine aanpassingen in het werk of ander passend werk binnen het bedrijf. Zo kun je voorkomen dat je medewerker uitvalt.

Door verzuimmanagement krijg je inzicht in je ziekteverzuim en kun je tijdig ingrijpen en verzuim voorkomen. Meer weten over verzuim in je bedrijf? Lees alles over verzuim of bekijk onderstaande pagina's.

Kort verzuim

Bij werkgevers in Nederland worden gemiddeld 15% van de verzuimkosten veroorzaakt door kort verzuim. Lees meer over wat kort verzuim is en hoe je het aanpakt.

Soorten verzuim

Als je weet welke soorten verzuim er zijn, krijg je ook inzicht in wat de voornaamste verzuimsoorten zijn binnen jouw bedrijf. Lees meer over welke soorten er allemaal zijn.

Verzuimanalyse

Een verzuimanalyse kan helpen om verbanden te leggen tussen ziekteverzuim in jouw bedrijf en de factoren die dit beïnvloeden. Zo krijg jij meer grip op je ziekteverzuim.

Verzuimbeleid

Een goed verzuimbeleid helpt om je zieke werknemer zo snel mogelijk weer duurzaam aan het werk te krijgen. Het beleid beschrijft de rechten en plichten van zowel de werkgever als werknemer en het hele proces van ziekmelding tot betermelding.

Verzuimgesprek

Door het voeren van een goed verzuimgesprek met je zieke medewerkers kun je ziekteverzuim voorkomen en terugdringen. Lees meer over hoe je een goed verzuimgesprek voert.

Verzuimprotocol

Het is verstandig om als werkgever een verzuimprotocol op te stellen voor als je medewerkers ziek worden. Dit helpt je bij het terugdringen van (kort) verzuim in je bedrijf. Hoe je een verzuimprotocol opstelt? Bekijk het stappenplan.

Wil je meer weten over verzuim in je bedrijf of wil je hulp bij het terugdringen van verzuim? Vul dan het contactformulier in en wij nemen contact met je op. Eerst verder lezen? Download dan onze whitepaper 'Je bedrijf en ziekteverzuim'. Hierin lees je naast preventie ook over de praktische zaken die bij verzuim komen kijken.

Advies over verzuim Download whitepaper Je bedrijf en ziekteverzuim

{ "dialog": { "homeItemId" : "42fdf1c1-a8f6-43d1-9dec-ce9c9b829900", "urlChat" : "/api/dialog/Chat/", "urlCM": "/api/dialog/Conversation/", "urlCMReporting": "", "tokenApiEndPoint": "/api/token/get", "feedbackDelay": 2000, "feedbackDelayExtended": 60000, "greeting": [ "\u003cspan style=\"background-color: #ffffff; color: #2a292e;\"\u003eGoedemiddag, welkom bij a.s.r.\u003c/span\u003e", "\u003cspan style=\"background-color: #ffffff; color: #2a292e;\"\u003eStel ons hieronder je vraag. We helpen je graag verder\u003c/span\u003e" ], "regEx": "^[A-Za-z0-9'`‘’\\xC0-\\xD6\\xD8-\\xF6\\xF8-\\xFF!@#$^&()_+/|€,\\.\\-\\s]{0,200}$", "readMore": "Lees meer", "initInputPlaceholder": "Typ je vraag in een paar woorden", "inputPlaceholder": "Typ je antwoord in een paar woorden", "buttonText": "versturen", "agentDisconnected": "Onze medewerker heeft de chat afgesloten.", "startChat": "Je chat nu met een a.s.r. medewerker", "subjectPrefix": "conversatiestarter", "chatGroupIsOpen": {"BA_C_PIBB":true,"KS_HD_C_MIJNASR":true,"PEN_C_IDV2":true,"SCH_Pcl_C_AVP_ASRNL":true,"SCH_Pcl_C_REIS_ASRNL":true,"SCH_Pac_C_ASRNL":true,"SCH_Pdb_C_ASRNL":true,"SCH_Pcl_C_VERKEER_ASRNL":true,"SCH_Pcl_C_BRAND_ASRNL":true,"ZO_C_DAV_SERVICE":true}, "occupiedMessage": "Oeps, al onze medewerkers zijn in gesprek. Een moment geduld alsjeblieft", "promptTitle": "Chat sluiten?", "promptText": "Weet je zeker dat je de chat wilt afsluiten?", "Yes": "Ja", "No": "Nee", "chatAvailable": "Chat met ons", "chatOccupied": "De chat is tijdelijk bezet", "chatOff": "De chat is nu gesloten", "subjects": [ { "iconSrc" : "/-/media/images/asr/asrnl/homepage/toptaak-iconen/verzekering-afsluiten.svg", "title": "Product afsluiten", "chatMessage": "Product afsluiten", "variantA": true, "variantB": true } , { "iconSrc" : "/-/media/images/asr/asrnl/homepage/toptaak-iconen/schade-melden.svg", "title": "Schade melden", "chatMessage": "Schade melden", "variantA": true, "variantB": true } , { "iconSrc" : "/-/media/images/asr/asrnl/homepage/toptaak-iconen/gegevens-wijzigen.svg", "title": "Gegevens wijzigen", "chatMessage": "Gegevens wijzigen", "variantA": true, "variantB": true } , { "iconSrc" : "/-/media/images/asr/asrnl/homepage/toptaak-iconen/fondsen-en-koersen-informatie.svg", "title": "Fondsen en koersen", "chatMessage": "Fondsen en koersen", "variantA": true, "variantB": true } , { "iconSrc" : "/-/media/images/asr/asrnl/homepage/toptaak-iconen/contact.svg", "title": "Contact opnemen", "chatMessage": "Contact opnemen", "variantA": true, "variantB": true } ] } } { "dialogErrorModals": { "firstModal": { "message": "Er is helaas een storing. Onze chatbot loopt vast. Klik op vernieuwen om het nog een keer te proberen. Je gesprek blijft bewaard.", "primaryBtn": { "text": "Vernieuwen" } }, "secondModal": { "message": "Helaas, de storing is er niet mee verholpen. Probeer het later op de dag nog een keer of vul het contactformulier in.", "primaryBtn": { "text": "Naar contactformulier", "href": "/contact" }, "secondaryBtn": { "text": "Melding sluiten" } } } }