Als werkgever is het enorm belangrijk om de oorzaken van een burn-out te kennen. Hoe eerder je namelijk de signalen herkent waaruit een burn-out ontstaat, hoe sneller je werknemer mogelijk geholpen wordt. Mogelijk kun je dan zelfs een burn-out voorkomen. Hieronder lees je de meest voorkomende oorzaken van een burn-out. Zo weet je waar je als werkgever alert op moet zijn.
Hieronder hebben we de 12 meest voorkomende oorzaken voor je op een rij gezet die je helpen een burn-out te herkennen en mogelijk te voorkomen.
Oorzaak 1: psychosociale arbeidsbelasting (PSA)
Eén van de grootste oorzaken van verzuim de laatste jaren zijn de zogenoemde PSA-klachten (psychosociale arbeidsbelasting klachten). Pesten, agressie, discriminatie of seksuele intimidatie: als er sprake is van een ongewenste omgangsvorm met collega’s, cliënten, patiënten of klanten heeft dat invloed op hoe je werknemer zich voelt. Dat kan leiden tot lichamelijke, psychische (denk aan burn-out en depressie) en sociale klachten. Ook een te hoge werkdruk leidt tot stress bij je werknemers. Daarentegen kunnen je medewerkers ook burn-outklachten krijgen als er te weinig werk is of het werk niet uitdagend genoeg is. Dit noemen we een bore-out.
Oorzaak 2: perfectionisme
Bepaalde persoonlijke eigenschappen die je medewerker heeft, kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van een burn-out. Is je medewerker bijvoorbeeld erg perfectionistisch? Dan is het risico op een burn-out groter. Iemand die perfectionistisch is, vindt het eigen werk nooit goed genoeg. De druk wordt hierdoor alleen maar hoger. Perfectionisme kost veel tijd en energie en kan je medewerker uiteindelijk gaan opbreken.
Perfectionisme komt vaak voor bij medewerkers die:
- alles zelf willen doen;
- lang doen over taken voordat ze volledig goed afgerond zijn;
- de lat altijd hoger willen leggen;
- alles drie keer checken;
- veel behoefte hebben aan erkenning en complimenten van collega’s en jou als werkgever;
- de hardste werker en de leukste collega willen zijn;
- niet kunnen falen.
Oorzaak 2: perfectionisme
Bepaalde persoonlijke eigenschappen die je medewerker heeft, kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van een burn-out. Is je medewerker bijvoorbeeld erg perfectionistisch? Dan is het risico op een burn-out groter. Iemand die perfectionistisch is, vindt het eigen werk nooit goed genoeg. De druk wordt hierdoor alleen maar hoger. Perfectionisme kost veel tijd en energie en kan je medewerker uiteindelijk gaan opbreken.
Oorzaak 3: controledrang
Sommige werknemers willen alles continu onder controle houden. Niet alleen hun eigen werk, maar vaak ook dat van collega’s. Hierdoor kan je werknemer heel slecht iets loslaten op werk, maar ook vaak thuis. Omdat iedere collega anders werkt, vindt deze werknemer alleen zijn eigen werk vaak goed genoeg en ontstaat een enorme controledrang. Dit zorgt voor een te hoge werkdruk en kan op lange termijn tot burn-outklachten leiden.
Merk je dat je werknemer alles tot in de perfectie wilt regelen en zaken niet kan loslaten? Bekijk dan eens onze workshop voor werknemers over ‘Loslaten’.
Oorzaak 4: loyaliteit
Loyale werknemers zijn betrokken, doen hun werk met energie en hebben een hoop over voor je bedrijf. Alleen wanneer een werknemer té loyaal wordt, moet je opletten. Dit gaat vaak gepaard met flinke overuren, werk mee naar huis nemen en lastig samenwerken met andere collega’s die in hun ogen minder loyaal zijn.
Oorzaak 5: geen nee kunnen zeggen
Assertiviteit tonen op het werk en grenzen stellen is één van de belangrijkste skills in het werkleven. Maar lang niet iedereen is hier goed in en zeggen altijd ‘ja’ op verzoeken. Ook als ze geen tijd hebben. Hierdoor wordt de stress en werklast alleen maar groter. De kans is groot dat je medewerker naar verloop van tijd door de bomen het bos niet meer ziet.
Oorzaak 6: problemen in de privésituatie
Wat er thuis gebeurt, neem je mee naar je werk en andersom. Als het op het werk druk is en je medewerker ook thuis geen rust kan vinden, wordt het op een gegeven moment teveel. Ga dus regelmatig het gesprek aan met je medewerker. Dit blijkt het meest effectief om een burn-out te voorkomen. Zorg dat je begrip toont, de tijd neemt en een veilige en vertrouwde omgeving biedt om gevoelige zaken te bespreken. De erkenning en herkenning van de situatie is de eerste stap om de symptomen van een burn-out te verminderen of niet te laten verergeren.
Oorzaak 7: onzekerheid over de toekomst
Uit onderzoek van TNO blijkt dat baanonzekerheid en daarmee te weinig financiële zekerheid tot burn-outklachten kan leiden. Als er bijvoorbeeld iets verandert waarbij de werknemer niet precies weet wat er staat te gebeuren, zoals bij een nieuwe functie of reorganisatie, kunnen werknemers stress krijgen. Zeker als er een kans is dat ze hun baan verliezen. Als de toekomst te lang onduidelijk blijft, kan stress overgaan in burn-outklachten.
Oorzaak 8: blijven doorwerken bij (burn-out) klachten
Zit je werknemer even niet zo goed in zijn vel, maar wordt dit genegeerd en wordt er gewoon doorgewerkt? Of is je werknemer ziek en werkt hij of zij gewoon door? Dan spreken we over roze verzuim. Je medewerker is dan wel aan het werk, maar presteert niet optimaal. Dit maakt dat roze verzuim net zoveel impact heeft op de productiviteit als andere vormen van verzuim. Op de lange termijn zal deze chronische overbelasting, leiden tot functioneringsproblemen, ziekteverzuim of zelfs een burn-out. Een mens en lichaam kan namelijk veel aan, maar heeft ook rust en ruimte nodig om bij te tanken.
Oorzaak 9: onzeker zijn
Medewerkers die een negatief zelfbeeld hebben en sociaal onzeker zijn, hebben continu vragen door hun hoofd spoken: “Doe ik het wel goed genoeg?”, “Wat vinden mijn collega’s van mij?” of “Wat vindt mijn baas van mij?” Het voelt alsof anderen altijd beter zijn en je medewerker is constant op zoek naar bevestiging. Dat kan ontzettend vermoeiend zijn. Merk jij dat je medewerker last heeft van een negatief zelfbeeld en veel piekert? Geef dan regelmatig complimenten en denk eens na over persoonlijke coaching. Een coach kan je medewerker helpen om meer zelfvertrouwen en een positiever zelfbeeld te krijgen.
Oorzaak 10: slecht in timemanagement
Veel taken en weinig tijd. Soms mist je medewerker wel eens een deadline doordat hij of zij de tijd niet goed heeft ingepland. Dit kan gebeuren maar als dit structureel voorkomt, gaat er iets fout. Waarschijnlijk begint je werknemer dan over te lopen van werk, wat voor veel stress zorgt. Merk je dat je werknemer hier structureel last van heeft? Misschien is het dan een idee om een workshop of training timemanagement te geven op kantoor.
Oorzaak 11: wendbaar blijven
Als bedrijf wil je continu wendbaar blijven. Dit wordt dan ook van je medewerkers verwacht. Denk aan: meegaan met de trends, kennis en je concurrentie voorblijven. Maar je werknemers kunnen hierdoor extra werkdruk ervaren. Zij moeten namelijk ook continu hun kennis updaten. Hoe je dat doet? Organiseer bijvoorbeeld maandelijks een sessie waarin kennis wordt gedeeld. Laat je medewerkers elkaar bijpraten over de laatste trends en ontwikkelingen. Of denk eens aan een inspirerende sessie van een gastdocent? Je kunt de sessie ook combineren met een maandelijkse vrijdagmiddagborrel. Zo houd je het luchtig, deel je kennis en doe je meteen aan teambuilding.
Oorzaak 12: Overmatige fysieke inspanning
Een burn-out kan ook worden veroorzaakt door zware lichamelijke inspanning. Zo is overmatig sporten een grote belasting op het lichaam. Het is belangrijk dat hier voldoende rust en ontspanning tegenover staat om het lichaam te laten herstellen. Gebeurt dit niet? Dan kan het lichaam uitgeput raken of er zelfs helemaal mee ophouden. Dit wordt ook wel 'overtraining' genoemd, maar heeft dezelfde symptomen als een burn-out. Je kunt dan gewoon niet meer, of je nou wil of niet, je lichaam heeft maanden of zelfs langer nodig om weer te herstellen en normaal te functioneren.