5 manieren waarop je dat fiscaal voordelig kunt doen

Zzp’ers zijn over het algemeen ondernemende types. Dat moet ook wel: voor jezelf beginnen is best een stap. Zaken die standaard geregeld zijn bij een baan in loondienst, moet je als zzp'er zelf regelen. Dat geldt dus ook voor je pensioen. 

“Als je als zzp’er niets regelt voor later, moet je sowieso tot de AOW-leeftijd doorwerken. En als het dan zover is, heb je vooral je AOW om op terug te vallen. In de regel is dat niet heel veel”, zegt Heidi Huurdeman. Niets doen is dus eigenlijk geen optie. Dat brengt ons bij de vraag: hoe kunnen zzp’ers pensioen opbouwen?

Heidi legt uit dat zzp’ers op verschillende manieren fiscaal voordelig vermogen kunnen opbouwen voor later. We zetten ze hieronder op een rij.

De laatste jaren wint beleggen als manier om pensioen op te bouwen flink terrein onder zzp’ers. Dat heeft zonder meer te maken met de verdampte rente op spaarrekening en met inflatie. Het risico dat je meer belasting betaalt dan de rente die je ontvangt, zorgde ervoor dat zzp’ers op zoek gingen naar andere manieren om pensioen op te bouwen. En juist voor zo’n langetermijndoel als pensioen, leent beleggen zich goed. Er zijn verschillende manieren om te beleggen: zelf beleggen, beleggen met advies en vermogensbeheer.

Uiteraard kleven er risico’s aan beleggen. Je kunt een deel, of zelfs je hele inleg verliezen. Toch laten zzp’ers zich daar in de praktijk minder door afschrikken. Zeker met de lange beleggingshorizon die voor een oudedagsvoorziening geldt hebben zij meer tijd (en rust) hebt om eventuele dalende koersen weer op te kunnen vangen.

Ook het feit dat de meeste beleggingen de flexibiliteit bieden die een spaardeposito en lijfrente missen, maakt het populair. Verkeert je onderneming in zwaar weer en kom je in financiële moeilijkheden? Dan verkoop je je beleggingen en haal je je geld terug. Of dat op dat moment verstandig is, is een tweede. Uiteindelijk weet je pas achteraf of het financieel gezien slim was om op dat moment uit te stappen. Maar de mogelijkheid om in- en uit te stappen wanneer je wilt, is voor veel zzp’ers een belangrijke reden om voor beleggen te kiezen. Dat, en de kans op een aanzienlijk rendement.

Let op: de waarde van beleggingen boven het heffingsvrije vermogen wordt belast met vermogensrendementsheffing in box 3.

Sparen voor lijfrente middels een verzekering of via banksparen is voor zzp’ers een fiscaal voordelige manier om pensioen op te bouwen. Je zet een bepaald bedrag (maximaal 17% van je bruto inkomen minus de AOW-franchise*) op een aparte rekening of je stort dit in een verzekering. Het voordeel is dat het bedrag in dat jaar fiscaal aftrekbaar is en dat de waarde van de lijfrente niet wordt belast met vermogensrendementsheffing in box 3.

*De AOW-franchise is het deel van je inkomen waarover je geen pensioen mag opbouwen omdat je al AOW krijgt.

Het nadeel van een lijfrente of banksparen is dat je er lang niet aan kunt komen. Ook ben je hierbij gebonden aan meer regels. Hoewel de voorwaarden per bank of verzekeraar verschillen, geeft deze vorm van pensioenopbouw weinig flexibiliteit. Dat is voor veel zzp’ers een reden om voor een andere methode te kiezen. Zij willen graag beschikking hebben over hun eigen geld. Je zal maar een slechte maand of kwartaal hebben en weten dat er geld is, maar er niet bij kunt komen.

Een andere manier waarop zzp’ers fiscaal voordelig pensioen kunnen opbouwen, is door gebruik te maken van de Fiscale Oudedagsreserve (FOR). De FOR-regeling is alleen bedoeld voor ondernemers die voldoen aan bepaalde voorwaarden. Je moet ondernemer zijn voor de inkomstenbelasting, minimaal 1225 uur per jaar besteden aan de onderneming en nog niet de AOW-leeftijd hebben bereikt.

Met de FOR mag je een deel van je winst (9,44% van de winst met een maximum van € 9.632 (in 2022) reserveren voor een oudedagsvoorziening. Je zet dan niet daadwerkelijk geld opzij, maar het is een reservering. Hierdoor betaal je in dat jaar minder belasting over de winst uit je onderneming én bouw je tegelijkertijd pensioen op. Dat klinkt mooi, maar het is goed je te realiseren dat wanneer je je onderneming opheft of als je overlijdt, het gespaarde FOR-bedrag alsnog in één keer bij de winst van je onderneming wordt opgeteld. Hierover moet je dan dus in één keer belasting betalen.

Dit is hoe veel zzp’ers het ooit deden. Zodra een opdrachtgever je factuur betaald had, stortte je een bepaald bedrag linea recta naar je spaarrekening. Door de rente groeide dat bedrag gestaag. Althans, toen de spaarrente nog om over naar huis te schrijven was. Wederom geldt: those days are gone. De spaarrente staat al tijden op een bedroevend laag niveau (gemiddeld 0,02%). Veel banken rekenen tegenwoordig zelfs een negatieve rente voor hoge spaarbedragen.

Op een ‘gewone’ spaarrekening houd je de regie over je geld. Toch is het door de dalende rentepercentages steeds minder interessant om geld op een spaarrekening te zetten. En rendabel al helemaal niet. Al was het maar omdat spaargeld meetelt als vermogen in box 3. De realiteit is dat je tegenwoordig bij een groot bedrag (minimaal € 100.000 of € 150.000) meer belasting voor je spaargeld betaalt, dan dat het je nog iets aan rente oplevert. Als je rekening houdt met het feit dat voedsel, benzine en materialen jaarlijks duurder wordt (inflatie) en je spaarsaldo niet toeneemt, wordt het nóg onaantrekkelijker.

Meer rendabel is het om je geld op een spaardeposito te zetten. Om met het goede nieuws te beginnen: geld dat op een spaardeposito staat, levert in de regel meer spaarrente op. Het nadeel zit hem in de flexibiliteit van de depositorekening: die is nogal beperkt. Je kunt er namelijk niet aankomen.

Bij een depositorekening stort je voor een vooraf bepaalde periode eenmalig een bedrag op een spaarrekening. Daar krijg je dan een vaststaande, wat hogere spaarrente voor. Niet meer zo hoog als vroeger, maar nog altijd hoger dan de rente op een gewone spaarrekening. Daar staat tegenover dat je gedurende de hele periode niet aan je geld mag komen. Als je dit wel doet, betaal je opnamekosten. Net als bij de lijfrente is dit laatste voor veel zzp’ers een dealbreaker.