Kun je 100 jaar worden met genoeg pensioen?
Iedereen wil graag genoeg geld om van te leven. Nu, maar ook later als je bent gestopt met werken; als je met pensioen bent. Maar is er wel genoeg pensioen voor je hele leven, zelfs als je misschien wel 100 jaar wordt? Marike Knoef, hoogleraar economie bij Universiteit Leiden en directeur bij Netspar, geeft in dit blog antwoord op deze vraag. Ook geven we je tips over wat je zelf kunt doen voor genoeg pensioen.
Krijg binnen 10 minuten inzicht in je financiële situatie, nu én later. En zet je eerste stap vooruit.
Marike vindt het heel leuk om over pensioen na te denken, maar dat vindt lang niet iedereen. “Ik heb weleens gehoord dat mensen het vervelender vinden om over pensioen na te denken dan over de tandarts,” zegt Marike. Ze heeft van pensioen haar werk gemaakt. Tijdens dit webinar van Wijzer in Geldzaken legt ze uit wat pensioen is en waarom mensen het lastig vinden om in te schatten hoeveel geld ze later nodig hebben om van te leven.
“Het is vrijwel onmogelijk om in te schatten hoe oud je wordt. Zeker voor jonge mensen, want die hebben waarschijnlijk nog een lang leven. Een schatting maken van hoeveel geld je nodig hebt tot aan je dood, is daardoor erg lastig. Want hoeveel zou je dan moeten sparen?
Stel je wil € 500 euro per maand bovenop de AOW. Dat betekent dat je € 6.000 (€ 500 x 12 maanden) per jaar nodig hebt. Los van rendement en inflatie betekent dit dat je als je nog vijf jaar leeft na de startdatum van je AOW, € 30.000 moet sparen (€ 6.000 x vijf jaar). Maar misschien leef je nog wel 30 jaar. Dan moet je wel € 180.000 (€ 6000 x 30 jaar) sparen. Dat zijn hele grote verschillen. Als je het aantal levensjaren te laag inschat, spaar je te weinig. En als je het aantal levensjaren te hoog zou inschatten, spaar je teveel.”
Pensioenuitvoerders verdelen geld van mensen die kort leven naar mensen die lang leven.
“Ja! Pensioenuitvoerders lossen het probleem voor je op. Zij verdelen geld van mensen die kort leven naar mensen die lang leven. Zo hoeven we zelf geen moeilijke inschatting te maken over hoe lang we leven. Daarnaast bouwen veel mensen automatisch pensioen op. Dat is fijn, want we vinden het vaak best moeilijk om te sparen voor later."
AOW en werknemerspensioen
Bijna iedereen die in Nederland woont of werkt is verzekerd voor de AOW (Algemene Ouderdomswet). Dit is het basispensioen van de overheid. Als je in loondienst werkt, bouw je vaak een werknemerspensioen op bij een pensioenverzekeraar (zoals a.s.r.) of pensioenfonds. Let op: 10% van de werknemers bouwt geen pensioen op via de werkgever.
“Stel je voor, we spreken over twee weken weer met elkaar af”, zegt Marike. “En ik vraag nu alvast aan je of je dan fruit of chocolade wil als traktatie. Wat zou je dan kiezen? Uit wetenschappelijk onderzoek komt naar voren dat 70% kiest voor fruit. Maar dat twee weken later ruim twee derde kiest voor chocolade. En zo gaat dat ook met pensioen. Iedereen wíl wel sparen voor pensioen en zorgen voor een zorgeloze toekomst, maar als het erop aan komt, blijkt dat toch veel moeilijker te zijn. Daardoor zullen veel mensen toch te weinig sparen. En dat is een probleem. Mensen kunnen dan niet hun levenstandaard voortzetten.”
“Inderdaad geldt dit ook andersom: je kunt ook ‘teveel’ geld sparen. Toen ik klein was, hield ik van vouwpapier. Waarmee je bijvoorbeeld dieren kon vouwen. Daar was ik heel zuinig op. Toen ik het huis uit ging zeiden mijn ouders dat ik mijn kasten op moest ruimen. Ik vond toen heel veel vouwpapier. Maar ik deed er niets meer mee. Dat vond ik best zonde. Ik had er beter van kunnen genieten toen ik klein was. Dat geldt ook voor pensioen. Het is best lastig om het geld dat je hebt goed te verdelen over je leven heen. En daar helpt een pensioenstelsel ons mee.”
“Het pensioenstelsel zorgt ervoor dat je elke maand automatisch een beetje geld opzijzet van wat je verdient bij je werkgever, mits er een pensioenregeling is. Dit geld wordt steeds meer waard doordat het voor je wordt belegd. Vervolgens wordt dit bedrag aan je uitbetaald als je met pensioen bent, tot aan je dood. Ook al word je 100 jaar.”
Lees ook: Wat betekent het nieuwe pensioenakkoord voor mijn pensioen bij a.s.r.?
“Voor die zorgeloze toekomst moeten we ons niet gek laten maken”, zegt Marike. “In het nieuwe pensioenstelsel bestaan er straks enkel beschikbare premieregelingen (dc-regelingen). Omdat de pensioenpremie wordt belegd, staat het pensioen dat je later krijgt niet vast. Als het goed gaat met de economie zal het wat omhoog gaan, maar als het tegenzit dan zal het wat omlaag gaan. En dat doet wat met ons.
Wil je meer weten over de overgang naar dc-regelingen? Lees dan het blog ‘Werknemer krijgt regie over eigen pensioen’.
“We kunnen als mensen slecht tegen verlies. Als ik bijvoorbeeld een bonbon krijg, dan ben ik heel blij. Maar als ik twee bonbons krijg en vervolgens wordt één bonbon van mij afgepakt, dan ben ik minder blij. Want dat verlies van die ene bonbon hakt er veel harder in dan het feit dat ik er daarvoor twee gekregen heb. Terwijl ik per saldo ook één bonbon overhoud. Dat geldt ook voor pensioen. Als het meezit, dan zijn we blij, maar dat vergeten we vrij snel. Maar als het tegenzit, dan hakt het erin en dan blijft dat ons heel erg bij. Daardoor is onze perceptie misschien wel wat slechter dan dat ‘ie zou moeten zijn. Het is belangrijk om te onthouden dat pensioen voor de lange termijn is en dat er ook tijden zijn dat het wél goed gaat.”
Ga eerst na hoeveel pensioen je krijgt én hoeveel je later nodig denkt te hebben. Daar heb je slimme tools voor om je te helpen dat in te schatten. Zit daar een gat tussen? Dan kun je extra geld opzijzetten, door te sparen of te beleggen.
Wil je weten wat je tot dusver aan pensioen hebt opgebouwd? Ga dan eens naar mijnpensioenoverzicht.nl. Ook kun je je UPO’s (Uniform Pensioenoverzicht) raadplegen. Deze ontvang je van je pensioenuitvoerder. Lees ook ons blog ‘Of ik wát heb gelezen? Mijn UPO?’ voor meer informatie.
